Μπλόκο της Κοκκινιάς 80 χρόνια μετά… Κοντά στους 300 ανθρώπους έπεσαν νεκροί· περίπου 8000 αιχμαλωτίστηκαν και πολλοί στάλθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και οι πληγές που άνοιξε η Ιστορία στον τόπο εκείνο δεν έχουν κλείσει ακόμα…
Ήταν μια μέρα σαν σήμερα, 17 Αυγούστου του 1944, μόλις δυο μήνες πριν η Αθήνα απελευθερωθεί από τους Ναζί κατακτητές όταν στήνεται το Μπλόκο της Κοκκινιάς!
Από τη μια μεριά ανυποψίαστοι-άοπλοι πολίτες της περιοχής κι από την άλλη Ταγματασφαλίτες, άνδρες της Ειδικής Ασφάλειας και δυνάμεις των κατακτητών. Δυο μέρες πριν στα Μανιάτικα και στην συνοικία «Κιλικιανά» είχαν γίνει συμπλοκές ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και την Αστυνομία που είχε ζητήσει τη συνδρομή της Ειδικής Ασφάλειας Πειραιά. Ξημερώματα της 17ης Αυγούστου στρατιωτικά οχήματα φορτωμένα Ταγματασφαλίτες από το 1ο Τάγμα του Α’ Συντάγματος Ευζώνων (Γερμανοτσολιάδων) και γερμανούς στρατιώτες (περίπου 2.500) περικύκλωσαν την Κοκκινιά, τη Μικρή Μόσχα όπως την αποκαλούσαν.
Με μαστίγιο ο επικεφαλής Ταγματασφαλίτης
Άνδρες, ηλικίας από 14 έως 60 χρονών, υποχρεώθηκαν να συγκεντρωθούν στην Πλατεία Οσίας Ξένης. Ο επικεφαλής συνταγματάρχης Ιωάννης Πλυτζανόπουλος, διοικητής του 1ου Τάγματος Ευζώνων Αθηνών, με ένα μαστίγιο στο χέρι και φορώντας κάσκα που του είχε χαρίσει γερμανός μοτοσικλετιστής, έδινε διαταγές. Και οι κουκουλοφόροι καταδότες άρχισαν το έργο τους, υποδεικνύοντας στους Ταγματασφαλίτες τους ΕΛΑΣίτες ή όποιον «είχαν στο μάτι».
Βασανίστηκαν και κτελέστηκαν 78 άνθρωποι μέσα σε λίγην ώρα. Στη διάρκεια του Μπλόκου, ο ΕΛΑΣ και η ΟΠΛΑ προσπάθησαν- χωρίς επιτυχία- να απωθήσουν τους Γερμανούς και τους Ταγματασφαλίτες· τραυματίστηκε ένας αξιωματικός και κάποιοι Γερμανοτσολιάδες. Και οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν: ακόμα 46 πατριώτες στη συνοικία «Αρμένικα» και συνολικά 30 Κοκκινιώτες σε μεμονωμένα επεισόδια. επίσης 4 κάηκαν από την πυρπόληση τουλάχιστον 100 σπιτιών. Συνολικά, τα θύματα του Μπλόκου της Κοκκινιάς υπολογίζεται ότι ανέρχονται στους 315, ενώ πολλοί από τους (6000 έως 8000) συλληφθέντες κατέληξαν στο Χαϊδάρι κι από εκεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Η εκτέλεση της αλήθειας…
Μετά την απελευθέρωση, ηγετικά στελέχη των Ταγμάτων Ασφαλείας, συμπεριλαμβανομένων του διοικητή του 1ου Τάγματος Ευζώνων, Ιωάννη Πλυντζανόπουλου και συνεργατών του, δικάστηκαν για συμμετοχή σε πολλά μπλόκα· όλοι οι κατηγορούμενοι κηρύχθηκαν αθώοι! Ο Πλυτζανόπουλος προήχθη σε υποστράτηγο! Χρόνια μετά, ο ανιψιός του Ιωάννη Πλυτζανόπουλου, Νικόλαος Πλυτζανόπουλος ορίστηκε δήμαρχος Νικαίας από τους δικτάτορες του πραξικοπήματος του 1967. Και ο ανιψιός του διοικητή των Ταγμάτων Ασφαλείας αποκατέστησε την αλήθεια αποκαλύπτοντας επιτύμβια πλάκα που έγραφε: «Προδόται και μασκοφόροι κομμουνισταί εαμίται, ελασίται παρέδωσαν εις τους βαρβάρους κατακτητάς την 17ην Αυγούστου 1944 Έλληνας πατριώτας αγωνιστάς της Εθνικής Αντιστάσεως, τέκνα ηρωικά της Νικαίας, οι οποίοι και εξετελέσθησαν εις τον χώρον τούτο»!
Όταν εξελέγη κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ, όρισε την 17η Αυγούστου του 1982 ως ημέρα έναρξης της Ολομέλειας της Βουλής για την ψήφιση του νόμου αναφορικά με την αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και το 1986, ο χώρος των εκτελέσεων στην Κοκκινιά αναγνωρίστηκε ως Τόπος Μνήμης όπου εγκαινιάστηκε η «Μάντρα μπλόκου Κοκκινιάς».
