του Σωτήρη Παπαδέα
ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΑΠΟΧΗΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ
ΜΕΡΟΣ 3Ο: ΟΙ ΒΟΥΛΕΥΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ ΤΟΥ 2004 ΩΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΕΚΛΟΓΙΚΟ ΟΡΟΣΗΜΟ
Στο 1ο ΜΕΡΟΣ ασχοληθήκαμε με τα βασικά μεγέθη των εκλογών και τις μεταξύ τους ποσοστιαίες σχέσεις.
Στο 2ο ΜΕΡΟΣ ασχοληθήκαμε με τους εκλογικούς καταλόγους και την αξιοπιστία τους.
Στο 3ο ΜΕΡΟΣ θα ασχοληθούμε με την εξέλιξη των σχετικών μεγεθών, παραθέτοντας στοιχεία και κάνοντας μερικές παρατηρήσεις.
Στις βουλευτικές εκλογές της 7ης Μαρτίου 2004 σημειώθηκε ένα αξεπέραστο πλέον ρεκόρ συμμετοχής. Στις κάλπες προσήλθαν 7.573.368 άτομα! Έκτοτε με μερικά σκαμπανεβάσματα ο αριθμός αυτός βαίνει συνεχώς μειούμενος για να φθάσουμε στο αρνητικό ρεκόρ των 4.062.092 ατόμων της 9ης Ιουνίου 2024. Μέσα σε 20 χρόνια το ενδιαφέρον του Ελληνικού Λαού για τα πολιτικά, όπως αυτό τουλάχιστον εκδηλώνεται δια της συμμετοχής του στην εκλογική διαδικασία, έχει μειωθεί δραματικά!
Κατά πόσο όμως έχει μειωθεί το πολιτικό ενδιαφέρον; Είναι αξιόπιστος δείκτης το ποσοστό συμμετοχής σε σχέση με τους εκλογικούς καταλόγους; Στο 2ο μέρος είδαμε ότι οι εκλογικοί κατάλογοι περιλαμβάνουν και άτομα που είναι αδύνατον (θανόντες) ή πολύ δύσκολο (μετανάστες) να ψηφίσουν.
Στο 3ο μέρος θα παραθέσω ένα πίνακα, όπου καταγράφονται σε απόλυτα νούμερα οι εγγεγραμμένοι (γ), οι ψηφίσαντες (δ) και το ποσοστό συμμετοχής (στ), ώστε να έχουμε μια εικόνα των τυπικών μεγεθών. Και επ’ αυτών θα κάνω μερικές παρατηρήσεις και σχόλια με «κάθετο» τρόπο, δηλ. συγκρίνοντας τα μεγέθη διαχρονικά. Τα άλλα μεγέθη δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία και τα παραθέτω για τυπική ενημέρωση.
Δεν περιέλαβα τις αυτοδιοικητικές εκλογές, καθότι το ενδιαφέρον των εκλογέων γι’ αυτές δεν είναι κυρίως πολιτικό.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΠΙΝΑΚΑ
α) Ο νόμιμος πληθυσμός, μέρος του οποίου πρέπει να είναι οι εγγεγραμμένοι, εξαιρουμένων των ηλικιών που δεν έχουν ακόμα δικαίωμα ψήφου, συνεχώς μειώνεται.
β) Το πλήθος των εγγεγραμμένων αυξομειώνεται. Λόγοι που επηρεάζουν αυτή τη διακύμανση είναι οι εξής:
i) Το πλήθος του νόμιμου πληθυσμού, που βαίνει συνεχώς μειούμενο.
ii) Οι παραλείψεις διαγραφών και οι επαναλαμβανόμενες επιχειρήσεις εκκαθάρισης των εκλογικών καταλόγων.
iii) Η μείωση του ορίου εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους από το 18ο στο 17ο ηλικιακό έτος, που έγινε την 3η Αυγούστου του 2016. Σημειωτέον ότι κάθε ηλικία έχει περ. 100.000 άτομα.
γ) Οι συμμετοχή (ψηφίσαντες) με κάποιες διακυμάνσεις, που προφανώς οφείλονται σε πολιτικούς λόγους, συνεχώς μειώνεται για να φθάσουμε στο αρνητικό ρεκόρ της 9ης Ιουνίου 2024! Τα ποσοστά συμμετοχής ακολουθούν την ίδια «λογική».
δ) Τα άκυρα και τα λευκά κυμαίνονται από περ. 120 έως 220 χλδ. με κάποιες αξιοπρόσεκτες εξαιρέσεις.
i) Στο δημοψήφισμα έχουμε τον μεγαλύτερο αριθμό, γεγονός που εν μέρει εξηγείται από την εντολή που έδωσε το Κ.Κ.Ε. στους ψηφοφόρους του να ρίξουν στις κάλπες ένα ιδιαίτερο ψηφοδέλτιο.
ii) Απρόσμενο είναι το πλήθος (και συνεπώς το ποσοστό) των ακύρων και των λευκών στις ευρωεκλογές του 2019. Ίσως αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι διεξήχθησαν ταυτόχρονα με τον 1ο γύρο των αυτοδιοικητικών, πράγμα που πιθανότατα να μπέρδευε κάποιους εκλογείς!
iii) Τα εξαιρετικά χαμηλά νούμερα ακύρων και λευκών στις βουλευτικές της 17ης Ιουνίου 2012 (61.334) και της 25ης Ιουνίου 2023 (58.492) είναι εντυπωσιακά. Έχουν πιθανόν πολιτική εξήγηση, αλλά στο σημείωμα αυτό εξ αρχής δηλώσαμε ότι θα αποφύγουμε την πολιτική ουσία των πραγμάτων.
ε) Σε απόλυτα νούμερα ψήφων του πρώτου κόμματος και τις δύο ακραίες θέσεις καταλαμβάνει η Ν.Δ. Την 7η Μαρτίου 2004 έλαβε 3.359.682 ψήφους και την 9η Ιουνίου 2024 μόλις 1.125.602 ψήφους! Το 1/3!
Σωτήρης Παπαδέας
Εκπαιδευτικός
