Ένα ακόμη μέτρο που αναμένεται να πιέσει περαιτέρω τα χαμηλά οικονομικά στρώματα βρίσκεται προ των πυλών: από το 2026, οι μικρές εισαγωγές από δημοφιλείς πλατφόρμες όπως η Temu και η Shein θα παύσουν να θεωρούνται «ατελείς» και θα επιβαρύνονται με δασμούς και νέα πάγια χρέωση 2 ευρώ ανά πακέτο. Με άλλα λόγια, τα γνωστά «μικροδέματα» που κατακλύζουν τα ελληνικά ταχυδρομεία θα γίνουν σημαντικά ακριβότερα για τους καταναλωτές.
Η απόφαση των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ επισπεύδει κατά δύο έτη την αλλαγή του καθεστώτος, επηρεάζοντας εκατομμύρια αποστολές που εισέρχονται ετησίως στην ευρωπαϊκή αγορά.
Τι θα αλλάξει για τον καταναλωτή
Μέχρι σήμερα, εισαγωγές αξίας κάτω των 150 ευρώ συνήθως περνούσαν χωρίς δασμούς. Από το 2026, όμως, θα επιβάλλεται:
-
Δασμός (γύρω στο 12% για ενδύματα και υφάσματα)
-
Πάγιο τέλος 2 ευρώ για τον χειρισμό κάθε πακέτου
Αυτό σημαίνει ότι ένα τυπικό προϊόν αξίας 10 ευρώ μπορεί να ακριβύνει κατά 20% έως 30%, ενώ οι συχνοί χρήστες των κινεζικών πλατφορμών θα δουν σημαντική διαφορά στο πορτοφόλι τους.
Για πολλά νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος —που αποτελούν μεγάλο μέρος των πελατών της Temu και της Shein— το μέτρο αναμένεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά. Με τις τιμές να ανεβαίνουν, αρκετοί μπορεί να περιορίσουν τις αγορές τους ή να στραφούν σε ακριβότερα ευρωπαϊκά προϊόντα, χάνοντας έτσι μια προσιτή λύση που κάλυπτε βασικές ανάγκες.
Κάποιοι αναλυτές πάντως εκτιμούν ότι το μέτρο ίσως συγκρατήσει την ανεξέλεγκτη κατανάλωση πολύ φθηνών, χαμηλής ποιότητας προϊόντων — αν και αυτό μένει να αποδειχθεί στην πράξη.
Τι κερδίζουν τα κράτη-μέλη της ΕΕ
Στην άλλη πλευρά, τα κράτη της ΕΕ θα δουν σημαντικά δημοσιονομικά οφέλη. Με 4,6 δισ. πακέτα να εισέρχονται στην Ευρώπη το 2024 —πάνω από το 90% από Κίνα— τα έσοδα από τους νέους δασμούς υπολογίζεται ότι θα φτάσουν τα 1-2 δισ. ευρώ ετησίως έως το 2027.
Παράλληλα, χώρες με ισχυρή βιομηχανία υφασμάτων και μόδας, όπως η Ιταλία και η Γερμανία, θεωρούν ότι η αλλαγή ενισχύει τον ανταγωνισμό απέναντι στα εξαιρετικά φθηνά κινεζικά προϊόντα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η νέα πολιτική μπορεί να προστατεύσει 50.000 έως 100.000 θέσεις εργασίας σε κλάδους που πιέζονται έντονα.
Ωστόσο, δεν λείπουν οι ενδοευρωπαϊκές διαφωνίες:
– Η Ρουμανία ζητά κλιμακωτό τέλος που να προσαρμόζεται στην αξία του πακέτου.
– Η Ιταλία επιμένει σε ενιαία χρέωση για ενίσχυση της δικής της βιομηχανίας.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις ενδέχεται να φέρουν ασυνέπειες και καθυστερήσεις στα σύνορα.
Μετά το 2026: Ακριβότερες αγορές, περισσότερος έλεγχος
Η νέα πολιτική εντάσσεται στη στρατηγική της ΕΕ για «δικαιότερο εμπόριο» και μικρότερη εξάρτηση από εξωτερικούς προμηθευτές.
Οι καταναλωτές θα πληρώσουν ακριβότερα, αλλά θα έχουν —θεωρητικά— μεγαλύτερη ασφάλεια προϊόντων και πιο αυστηρούς ελέγχους.
Οι πλήρεις συνέπειες θα φανούν στα επόμενα χρόνια, καθώς οι κινεζικές πλατφόρμες θα προσαρμόσουν τις τιμές και τις μεθόδους αποστολής, ενώ τα κράτη-μέλη θα κληθούν να εφαρμόσουν τους νέους κανόνες χωρίς να δημιουργηθούν νέες γραφειοκρατικές ανισότητες.
