Απρέπεια στη μνήμη της Φιλιώς Χαϊδεμένου – Οργή για τη δήλωση Γρετζελιά και η σιωπή του δημάρχου
Μια πρωτοφανής απρέπεια στη μνήμη της Φιλιώς Χαϊδεμένου στιγμάτισε τη συζήτηση του Δημοτικού Συμβουλίου Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας για τις αλλαγές στο καταστατικό του Παγκόσμιου Πολιτιστικού Ιδρύματος Ελλήνων της Διασποράς (ΠΠΙΕΔ).
Η δημοτική αρχή, αδυνατώντας φαίνεται να στηρίξει με επάρκεια τις επιλογές της, επέλεξε να επιστρατεύσει τον πρώην δήμαρχο Παντελή Γρετζελιᾶ, ο οποίος έλαβε τον λόγο για να υπερασπιστεί τη «γραμμή» της εμπορευματοποίησης του Ιδρύματος και του Μουσείου Μικρασιατικού Ελληνισμού «Φιλιώ Χαϊδεμένου», με την ανοχή δε του προεδρείου ασκούσε κριτική σε αντίθετες απόψεις μελών του ΔΣ.
Αντί, ωστόσο, να επιχειρηματολογήσει αποκλειστικά για τις προτεινόμενες αλλαγές, ο κ. Γρετζελιᾶς προχώρησε σε μια προσβλητική και αλαζονική δήλωση που προκάλεσε αγανάκτηση:
«Το Μουσείο δεν το έφτιαξε καμία Φιλιώ Χαϊδεμένου, το έφτιαξε ο Π. Γρετζελιᾶς.»
Η φράση αυτή, πέρα από το προσωπικό ύφος και την ιστορική ανακρίβεια, προσβάλλει ευθέως τη μνήμη μιας γυναίκας που συνέδεσε το όνομά της με τον μικρασιατικό ελληνισμό, τη μνήμη, και την ψυχή της Νέας Φιλαδέλφειας.
Η αντίδραση του προέδρου του Συνδέσμου Μικρασιατών, Χρήστου Τριανταφύλλου, ήταν άμεση και οργισμένη, μέσα από δημόσια ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ο κ. Τριανταφύλλου τόνισε ότι «η Φιλιώ Χαϊδεμένου δεν είναι απλώς μια ονομασία σε ένα μουσείο – είναι η προσωποποίηση της Μνήμης των Προσφύγων, η φωνή των χαμένων πατρίδων και η ψυχή αυτής της πόλης».
Αντίθετα, ο δήμαρχος προτίμησε τη σιωπή. Δεν βρήκε ούτε μία λέξη να πει απέναντι σε μια τόσο προκλητική αναφορά, παρά το γεγονός ότι το 2007, όταν εγκαινιάστηκε το Μουσείο από τον τότε πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή, ο ίδιος ήταν μέλος της διοίκησης του Ιδρύματος και γνώριζε καλά ποια ήταν η συμβολή της Φιλιώς Χαϊδεμένου.
Η στάση αυτή σχολιάστηκε αρνητικά από πολλούς ως ένδειξη αμηχανίας και πολιτικής υποχώρησης. Αντί να δώσει τον λόγο στη νομικό που συνέταξε και επεξεργάστηκε τις αλλαγές του καταστατικού, ώστε να εξηγήσει με διαφάνεια και τεκμηρίωση τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, η δημοτική αρχή επέλεξε την οδό της πολιτικής “επιστράτευσης”, δίνοντας μικροκομματικό χαρακτήρα σε μια συζήτηση που αφορούσε ένα Ίδρυμα με ιστορικό, εθνικό και πολιτιστικό βάρος.
Η τοπική κοινωνία και οι προσφυγικοί σύλλογοι αναμένουν από τη δημοτική αρχή δημόσια αποκατάσταση της προσβολής και σαφή διαβεβαίωση ότι το ΠΠΙΕΔ και το Μουσείο «Φιλιώ Χαϊδεμένου» δεν θα μετατραπούν σε πεδίο πολιτικών εξυπηρετήσεων ή οικονομικών “ευκαιριών”, αλλά θα παραμείνουν αυτό που υπήρξαν από την ίδρυσή τους:
ζωντανά κύτταρα ιστορικής μνήμης και πολιτισμού.
Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ
Το ψέμα ως πολιτικό όπλο χρησιμοποιείται πλέον ωμά, άνανδρα, χωρίς ντροπή για την εξυπηρέτηση των σκοπών αυτών που το χρησιμοποιούν, με πολύ εντυπωσιακά αποτελέσματα, αφού χαρίζει άκοπα Δημαρχιακές καρέκλες, καρέκλες δημοτικών συμβούλων ακόμα και Αντιπροέδρων Ιδρυμάτων με αντιμισθία.
Ένα τέτοιο απαράδεκτο ψέμα ειπώθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας – Νέας Χαλκηδόνας την Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2025 από τον πρώην Δήμαρχο Παντελή Γρετζελιά, που δήλωσε με έπαρση, παρουσία όλης της Δημοτικής Αρχής καθώς και μελών του Διοικητικού Συμβουλίου του ΠΠΙΕΔ, ότι το Μουσείο Μικρασιατικού Ελληνισμού «Φιλιώ Χαϊδεμένου» δεν το έφτιαξε η γιαγιά Φιλιώ, αλλά ο ίδιος.
Συγκριμένα είπε: Λυπάμαι που θα το πω αλλά ήρθε η ώρα να πούμε κάποιες αλήθειες, το ΠΠΙΕΔ και το Μουσείο δεν το έφτιαξε καμιά Φιλιώ Χαϊδεμένου, το έφτιαξε ο Παντελής Γρετζελιάς.
Όπως ήταν αναμενόμενο, και υποθέτω επί ανταποδόσει, ο Δήμαρχος, η Δημοτική Αρχή, η Διοίκηση του ΠΠΙΕΔ δεν πήραν καμιά θέση. Κανένας δεν μίλησε στον Παντελή Γρετζελιά ώστε να βάλει τέλος στις ασυναρτησίες του. Ίσως να φοβήθηκε η Δημοτική Αρχή μην τον σεκλετίσει και χάσει την στήριξή του. Δεν αποκλείεται δε, σε προσεχή συνεδρίαση να αποδεχθούν πρότασή του να μετονομασθεί το Μουσείο από «Φιλιώ Χαϊδεμένου» σε …«Παντελής Γρετζελιάς»!
Είναι απαράδεκτο για λόγους εντυπωσιασμού κάποιος να σπιλώνει και να αμαυρώνει την μνήμη και τους κόπους της αείμνηστης γιαγιάς Φιλιώ Χαϊδεμένου. Μιας γυναίκας που έδωσε την ζωή της για την μεταλαμπάδευση της ιστορίας του Μικρασιατικού Ελληνισμού.
Ακόμα πιο απαράδεκτο είναι ότι κανείς από την Δημοτική αρχή δεν τόλμησε να πάρει το λόγο και να πει την αλήθεια, αλλά στην πράξη συμφώνησαν με τις απόψεις του Παντελή Γρετζελιά, τη στιγμή που παντού είναι καταγεγραμμένη η ιστορία για το πώς δημιουργήθηκε το Μουσείο. Δες επίσημη ιστοσελίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, ακόμα και του Δήμου Νέας Φιλαδέλφειας-Νέας Χαλκηδόνας και όχι μόνο.
Θέλουν έτσι, να αφήσουν τη λήθη να κάνει τη δουλειά της και την παραπληροφόρηση τη δική της.
Η Δημοτική αρχή όμως όταν γίνεται κάποια εκδήλωση στο ΠΠΙΕΔ ή κάποια ξενάγηση παιδιών ξέρει να κάνει αναφορά στο όνομα της γιαγιάς Φιλιώς Χαιδεμένου για να κερδίσει εντυπώσεις. Εκεί είναι καλά.
Επίσης ο κ. Παντελής Γρετζελιάς για να μας πείσει ότι θα πρέπει να μπει εισιτήριο (στην προσπάθεια εμπορευματοποίησης του Ιδρύματος) έκανε ένα και το αυτό το Λούβρο, το Μουσείο Ακρόπολης με το Μουσείο Μικρασιατικού Ελληνισμού Φιλιώ Χαϊδεμένου. Με το επιχείρημα μάλιστα: «όταν πηγαίνεις στο Λούβρο δεν πληρώνεις εισιτήριο;»
Αν είχε πάει στα άλλα μουσεία που επικαλέσθηκε, ή έστω, αν είχε διαβάσει για αυτά, δεν θα του ήταν δύσκολο να καταλάβει την διαφορά αυτών των μουσείων από ένα μουσείο τοπικής ιστορικής μνήμης όπως το δικό μας. Ούτε όμως ξέρει πως οι Δήμοι σε όλη την Ελλάδα στα λαογραφικά ή ιστορικά μουσεία τους έχουν δωρεάν είσοδο. Μάλλον δεν θα το έψαξε το θέμα πριν προβεί στη ρηξικέλευθη πρότασή του.
Τέλος ακούστηκε στο χθεσινό δημοτικό συμβούλιο ότι θα πληρώνουμε για να παρακολουθήσουμε μιαν εκδήλωση. Δηλαδή, για να έχουμε καλό ρώτημα: ένας σύλλογος της πόλης προκειμένου να παρουσιάσει δωρεάν στο κοινό μια θεατρική ή χορευτική παράσταση, μία προβολή ντοκιμαντέρ θα πρέπει, κατ΄ αναλογία, να πληρώσει κεφαλικό φόρο στο ίδρυμα;
Ερώτηση κάνω και ανάλογα με την απάντηση , που θα αποτελέσει μέτρο της ντροπής των δημοτικών αρχών, αλλά και ανάλογα με την έρευνα που θα κάνω, θα επανέλθω.
Απλή ενημέρωση:
Το Μουσείο Μικρασιατικού Ελληνισμού «Φιλιώ Χαιδεμένου» δημιουργήθηκε από τη συλλογή κειμηλίων που άρχισε να συγκεντρώνει η πρόσφυγας Φιλιώ Χαϊδεμένου από το 1991, με στόχο τη διαφύλαξη της μνήμης και της πολιτιστικής κληρονομιάς των Μικρασιατών προσφύγων. Αρχικά στεγάστηκε στο παλιό δημαρχείο της Νέας Φιλαδέλφειας, αλλά μετά τον σεισμό του 1999 μεταφέρθηκε το 2002 στο ΠΠΙΕΔ. Με πρωτοβουλίες της Φιλιώς Χαϊδεμένου και τη συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου, η έκθεση αναβαθμίστηκε και επαναλειτούργησε επίσημα ως μουσείο το 2007.
Αρχή:
Η Φιλιώ Χαϊδεμένου ξεκίνησε να συλλέγει αντικείμενα από το 1991.
Πρώτη στέγαση:
Αρχικά, η συλλογή στεγάστηκε στο παλιό δημαρχείο της Νέας Φιλαδέλφειας.
Προσωρινή μεταφορά:
Το 2002, μετά τον σεισμό του 1999, η συλλογή μεταφέρθηκε στο κτίριο του Παγκόσμιο Πολιτιστικού Ιδρύματος Ελληνισμού Διασποράς (ΠΠΙΕΔ).
Επίσημη δημιουργία:
Με πρωτοβουλίες της ίδιας και ενέργειες του Υπουργείου Πολιτισμού και του Δήμου, η έκθεση αναβαθμίστηκε σε μουσείο και επαναλειτούργησε επίσημα στις 2 Απριλίου 2007.
