Φέτος είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε την Platforms Project 2025, που πραγματοποιήθηκε στο Καπνεργοστάσιο από τις 9 έως τις 12 Οκτωβρίου. Ανάμεσα σε 64 καλλιτεχνικές πλατφόρμες και περισσότερους από 900 καλλιτέχνες από 25 χώρες, βρεθήκαμε μέσα σε έναν κόσμο ιδεών, πειραματισμού και συλλογικής δημιουργίας. Εκθέσεις, ομιλίες, ημερίδες, περφόρμανς και εργαστήρια συνέθεταν ένα τοπίο γεμάτο ρυθμό και αναζήτηση.
Καθώς περιηγούμασταν στους χώρους της έκθεσης, ανάμεσα σε ήχους, φως και υλικά διαφορετικής φύσης, σταθήκαμε στα έργα τριών καλλιτεχνών από τη Νέα Φιλαδέλφεια — της Κατερίνας Σαμαρτζίδου, της Έφης Σεϊτανίδου και του Χάρη Χεϊζάνογλου.
Η Κατερίνα Σαμαρτζίδου απέδωσε τη ζωή και τα πλαίσιά της μέσα από έναν μεταλλικό σκελετό, όπου οι δεσμεύσεις της ύπαρξης μας παίρνουν τη μορφή μιας αλυσίδας. Ο περιορισμένος χώρος και οι υποχρεώσεις δημιουργούν πολλαπλά βαρίδια που μας βαραίνουν — βάρη που προέρχονται από τις ίδιες μας τις επιλογές, από τους ρόλους και τις προσδοκίες. Όλα αυτά, τα βαρίδια, συμπυκνώνονται σε μια αιωρούμενη μπάλα, που μοιάζει να κινείται ανάμεσα στη βαρύτητα και την ελευθερία, θυμίζοντάς μας την αέναη προσπάθεια του ανθρώπου να ισορροπήσει μέσα στα όριά του.
Η Έφη Σεϊτανίδου, όπως εξηγεί η ίδια, εμπνεύστηκε το έργο της από ένα άρθρο για τις τεράστιες ποσότητες νερού που καταναλώνει η τεχνητή νοημοσύνη.
«Θέλω να αντιμετωπίσω την υπερκατανάλωση φυσικών πόρων, παραλληλίζοντας τη ζωτική σημασία του νερού για την ανθρώπινη ζωή με την ανάγκη της τεχνητής νοημοσύνης για δεδομένα», λέει η καλλιτέχνης.
Η εγκατάστασή της, ψηφιακό κείμενο τυπωμένο σε χαρτί και φύλλο PET (150 x 200 εκ.), μας προσκαλεί να αναλογιστούμε τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στο φυσικό και το τεχνητό, στο αναγκαίο και στο υπερβολικό.
Ο Χάρης Χειζάνογλου, μέσα από τη μέθοδο της τρισδιάστατης εκτύπωσης, πραγματεύεται κοινωνικά ζητήματα με έντονη συμβολική γλώσσα. Στο έργο του, η Καρυάτιδα φέρει στο κεφάλι της αναμονές οικοδόμησης σχολιάζοντας έτσι το σύγχρονο πρόβλημα της έλλειψης στέγης, η κρατική βία αποτυπώνεται μέσα από έναν ΜΑΤατζή σε μορφή Ποσειδώνα του Αρτεμισίου, ενώ η “Πραγματική Αφροδίτη” έρχεται να αντιπαρατεθεί στα στερεότυπα της σύγχρονης εικόνας, παρουσιάζοντας τη γυναίκα έξω από τα φίλτρα και τις επιταγές των μέσων.
Η Platforms Project, που διοργανώνεται κάθε χρόνο από το 2013, αποτελεί μια διεθνή έκθεση της ανεξάρτητης εικαστικής σκηνής. Σκοπός της είναι να χαρτογραφήσει τη σύγχρονη καλλιτεχνική δράση, όπως αυτή γεννιέται μέσα από ομαδικές πρωτοβουλίες καλλιτεχνών που επιλέγουν να πορευτούν συλλογικά, αναζητώντας κοινούς δρόμους δημιουργίας.
Ως επισκέπτες, νιώσαμε ότι οι ξεναγήσεις και οι συνομιλίες με τους καλλιτέχνες λειτουργούν σαν γέφυρες ανάμεσα στο κοινό και το έργο. Μέσα από αυτές, η τέχνη παύει να είναι απλώς ένα αντικείμενο θέασης και γίνεται εμπειρία, ανταλλαγή, συνάντηση.
Φεύγοντας, κρατήσαμε την αίσθηση ότι η παρουσία των τριών Φιλαδελφειωτών δημιουργών σε μια διεθνή φουάρ σαν την Platforms Project δεν είναι μόνο τιμητική. Είναι και μια υπενθύμιση ότι η δημιουργία μπορεί να ανθίζει παντού — στις γειτονιές, στις πόλεις, στα βλέμματα των ανθρώπων που εξακολουθούν να πιστεύουν στη δύναμη της τέχνης να μιλά για όσα ζούμε.
