Η κυβέρνηση βρίσκεται στο μικροσκόπιο, αυτή τη φορά όχι για πολιτικά παιχνίδια, αλλά για πάρτι πάνω στα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του *Politico*, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ξεκίνησε έρευνα για πιθανή κακοδιαχείριση κονδυλίων – τουλάχιστον 11,9 εκατομμυρίων ευρώ – που αφορούν την αγορά και τοποθέτηση για τα λεγόμενα «σπιτάκια ανακύκλωσης». Τα σπιτάκια αυτά, κατασκευασμένα από την εταιρεία TEXAN, τοποθετήθηκαν στην Αττική, την Πελοπόννησο και την Κρήτη, αλλά και στην Νέα Φιλαδέλφεια-Νέα Χαλκηδόνα.
Τι μας δείχνουν οι έρευνες;
* Το κόστος κατασκευής για κάθε μονάδα ήταν έως πέντε φορές υψηλότερο από τις τιμές αγοράς σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, χωρίς καμία έντονη διαγωνιστική διαδικασία. Οι προσφορές περιορίστηκαν σε δύο εταιρείες με… ύποπτες διασυνδέσεις.
* Οι ελεγκτικές αρχές και το Politico επισήμαναν ότι δεν υπάρχουν πληροφορίες για το τι συμβαίνει μετά τη συλλογή των απορριμμάτων, ενώ μόνο κάποιες μονάδες τοποθετήθηκαν πλήρως – πολλές παραμένουν… θεωρητικές.
* Η ΕΔΣΝΑ (ο φορέας διαχείρισης της Αττικής) καταδικάστηκε ήδη σε επιστροφή 2,9 εκατομμυρίων ευρώ για «σοβαρές παρατυπίες» το 2023, ενώ ήρθε νέο πρόστιμο 3 εκατομμυρίων τον Ιούλιο του 2025 – δηλαδή το ήμισυ των ευρωπαϊκών κονδυλίων που είχαν δοθεί για το έργο.
Το πλαίσιο πίσω από την υπόθεση
Αυτή δεν είναι μια μεμονωμένη «υπέρογκα κοστολογημένη αγορά»: η Ελλάδα έχει διαχρονικά προβλήματα σύγκλισης με τους ευρωπαϊκούς στόχους ανακύκλωσης. Το 2022 μόλις το 17% των αστικών αποβλήτων ανακυκλώθηκε, έναντι μέσου όρου 49% στην ΕΕ. Φέτος, αναμένεται η χώρα να αποτύχει ξανά στους στόχους του 55% για τα απορρίμματα αστικών περιοχών και 65% για τις συσκευασίες.
Η Ελλάδα έχει ήδη πληρώσει περίπου 230 εκατ. ευρώ σε πρόστιμα λόγω μη συμμόρφωσης με κανόνες διαχείρισης απορριμμάτων και με ευρωπαϊκές οδηγίες. υπάρχουν 19 ανοιχτές υποθέσεις περιβαλλοντικών παραβάσεων, από παράνομες χωματερές έως αποτυχίες στην εφαρμογή νόμων ανακύκλωσης συσκευασιών.
Η φράση που αντικατοπτρίζει το πρόβλημα
Όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης:
«Το ότι υπάρχει μια καταγγελία… δεν σημαίνει ότι συνιστά και ποινική υπόθεση με αποδείξεις και στοιχεία. Κάθε καταγγελία υποχρεωτικά ερευνάται… και αν θεωρεί η δικαιοσύνη ότι πρέπει να προχωρήσει, προχωράει.»
Όμως, όταν πρόκειται για ευρωπαϊκά χρήματα, η διάψευση δεν αρκεί. Ειδικά όταν τα «πράσινα έργα» – αυτά που θεωρητικά υπερασπίζονται το περιβάλλον – μετατρέπονται σε πανάκριβη μεταμφίεση σκανδάλων.
Συμπέρασμα:
Η υπόθεση των «σπιτιών ανακύκλωσης» δεν είναι απλώς ένα θέμα διαφάνειας αλλά και ευθύνης απέναντι στους πολίτες. Η διερεύνηση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας δεν αφορά μόνο λάθη αλλά πιθανή σκανδαλώδη κατασπατάληση ευρωπαϊκών πόρων – ενώ το πραγματικό περιβαλλοντικό όφελος παραμένει αόρατο. Η πολιτική ευθύνη είναι μεγάλη. Οι πολίτες αξίζουν απολογισμό, όχι… αόρατα σπιτάκια.
