Η Νέα Χαλκηδόνα αποχαιρέτησε με βαθιά θλίψη τον συγγραφέα και ενεργό πολίτη Παντελή Ωρολογά. Ένας άνθρωπος με ευαισθησίες, με αγάπη για τον τόπο του και με ειλικρινές ενδιαφέρον για τον συνάνθρωπο, δεν βρίσκεται πια ανάμεσά μας. Η πόλη μας έγινε φτωχότερη.
Ο Παντελής Ωρολογάς υπήρξε ένας βαθειά δημοκρατικός άνθρωπος, ενεργός στην τοπική κοινωνία και ανήσυχος νους. Άρθρα του κοσμούσαν την τοπική εφημερίδα “Επιτέλους” του αείμνηστου Γιώργου Λιόση, με την οποία συνεργάστηκε για χρόνια, καταγράφοντας σκέψεις, προτάσεις και ανησυχίες μιας εποχής που αλλάζει.
Το έργο του έχει ξεχωριστή θέση στην πνευματική παραγωγή της περιοχής μας. Το βιβλίο του “Από την Κρώμνη του Πόντου στα Καπνοτόπια της Μακεδονίας”, που παρουσιάστηκε το 2010 στη Νέα Φιλαδέλφεια, δεν είναι απλώς μια μαρτυρία ή μια αφήγηση ιστορικών γεγονότων. Μέσα από τις σελίδες του, ο συγγραφέας προσπαθεί να καταδείξει πως η φυλή των Ποντίων, μετά το ξεκλήρισμα και το στραπάτσο της προσφυγιάς που δέχτηκε από την τουρκική βάρβαρη επιθετικότητα, στάθηκε στα πόδια της. Μετά από σκληρό αγώνα επιβίωσης απέναντι σε ένα αδιάφορο, σκληρό, απρόσωπο κράτος, και σε μια αγράμματη, φοβισμένη και νηστική αγροτική κοινωνία που αντιμετώπισε τους πρόσφυγες ως απειλή, κατόρθωσε να αναδείξει τις αστείρευτες δυνάμεις της.
Οι Πόντιοι αποτέλεσαν κινητήρια δύναμη της οικονομίας και εμπροσθοφυλακή στα δύσκολα χρόνια του πολέμου, διατηρώντας τα ήθη, τα έθιμα και την αξιοπρέπειά τους. Ο Ωρολογάς, με σεβασμό και ιστορική ακρίβεια, έφερε στην επιφάνεια γεγονότα που συνέβησαν σε χωριά όπως ο Νικηφόρος της Δράμας, όπου η κοινή μοίρα ένωσε και ατσάλωσε τη θέληση για ζωή και πρόοδο. Η συμβολή του ποντιακού στοιχείου στην οικονομία και τον πολιτισμό της Ελλάδας αναδεικνύεται μέσα από το έργο του ως αντίβαρο στην ισοπέδωση που φέρνει η παγκοσμιοποίηση.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει και στο βιβλίο του “Ο Καταμετρητής”, ένα τρυφερό και βαθιά ανθρώπινο έργο, εμπνευσμένο από την εμπειρία του ως υπαλλήλου της ΕΥΔΑΠ. Ο “καταμετρητής” του τίτλου είναι ο άνθρωπος που σκύβει στα φρεάτια και διαβάζει τους αριθμούς των μετρητών, μα στην ουσία είναι εκείνος που καταγράφει στιγμές της ζωής, παρατηρεί, ακούει, μιλά. Σε μια αναπάντεχη συνάντηση έξω από το σπίτι του, ο συγγραφέας προσκαλεί τον καταμετρητή για ένα ποτό — και μέσα από αυτή τη μικρή χειρονομία, ξεδιπλώνονται συζητήσεις, μνήμες, προβληματισμοί, εικόνες από τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα.
Μέσα από τον διάλογο, γεννιέται ένα πυκνό δάσος συναισθημάτων και εικόνων, όπου ο αναγνώστης μπορεί να αναγνωρίσει τον εαυτό του, την καθημερινότητα, αλλά και τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν συνειδήσεις. Ένας καθρέφτης της ζωής, γραμμένος με σεμνότητα, ανθρωπιά και απλότητα.
Η απουσία του Παντελή Ωρολογά αφήνει κενό, όχι μόνο στην τοπική πνευματική κοινότητα, αλλά και στους συμπολίτες που είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν, να συνομιλήσουν μαζί του ή να διαβάσουν τις σκέψεις του.
Θερμά συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στους οικείους του. Η μνήμη του θα μείνει ζωντανή μέσα από το έργο του και το αποτύπωμά του στην πόλη μας.
Κώστας Ευαγγελινός
