Η Ετήσια Έκθεση 2024 του Συνηγόρου του Πολίτη αποκαλύπτει κρίσιμα προβλήματα που αφορούν τη λειτουργία των δήμων και την κατάσταση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα. Μέσα από χιλιάδες αναφορές πολιτών, με σημαντικό ποσοστό αυτών να αφορά τους ΟΤΑ Α’ βαθμού, εντοπίστηκαν θέματα κακοδιοίκησης, καθυστερήσεων και έλλειψης συντονισμού σε σημαντικούς τομείς της καθημερινότητας.
Απολογισμός Αναφορών και Επίλυσης Προβλημάτων
Σύμφωνα με την Έκθεση, το 90% των αναφορών προς την Τοπική Αυτοδιοίκηση αφορά δήμους, ενώ μόνο το 10% απευθύνεται σε περιφέρειες. Οι συχνότερες καταγγελίες σχετίζονται με κοινωνική πρόνοια, πολεοδομία, ύδρευση, διαχείριση απορριμμάτων και προσβασιμότητα. Σημαντικό είναι ότι, από τις περιπτώσεις όπου διαπιστώθηκε κακοδιοίκηση, το 70% των αναφορών επιλύθηκε θετικά υπέρ των πολιτών μέσω διαμεσολαβητικών ενεργειών της Αρχής.
Περιβαλλοντικά Ζητήματα
-
Ύδρευση: Εντοπίζεται σοβαρή αδιαφορία πολλών δήμων, καθώς:
-
Υδροδοτούν περιοχές μέσω μη αδειοδοτημένων γεωτρήσεων.
-
Δεν καταχωρίζουν τα σημεία υδροληψίας στο Εθνικό Μητρώο.
-
Προσφέρουν νερό με επικίνδυνους ρύπους, όπως αρσενικό και υδράργυρο. Οι πρακτικές αυτές αποτελούν άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
-
-
Διαχείριση Απορριμμάτων:
-
Οι Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) παραμένουν ανεπαρκώς αποκατεστημένοι.
-
Ανεπαρκής ανακύκλωση και διαχείριση αποβλήτων εκσκαφής (ΑΕΚΚ) συνεχίζουν να αποτελούν εμπόδιο.
-
Ο Συνήγορος ζητά ολοκληρωμένο σχεδιασμό διαχείρισης σε τοπικό επίπεδο.
-
Πολεοδομική Αταξία
Η έλλειψη πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού προκαλεί αποσπασματική ανάπτυξη. Ο Συνήγορος ζητά:
-
Συστηματική παρακολούθηση της προόδου των Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΓΠΣ).
-
Κατάργηση διατάξεων που προωθούν την αυθαίρετη δόμηση.
Κοινωνική Πρόνοια και Προσβασιμότητα
-
Κοινωνική Πολιτική: Παρεμβάσεις για τη μετεγκατάσταση ευάλωτων πληθυσμών (π.χ. Ρομά) και σύνταξη Ατομικών Σχεδίων Ένταξης παραμένουν θεωρητικές και χωρίς ουσιαστική εφαρμογή.
-
Προσβασιμότητα: Παρά τις υποχρεώσεις των δήμων ως Σημεία Αναφοράς για την εφαρμογή της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ, παρατηρούνται έλλειψη συντονισμού και ανισομερής πρόοδος. Η προσβασιμότητα στον αστικό χώρο παραμένει ζητούμενο.
Άλλα Σημαντικά Θέματα
-
Πρόστιμα Κ.Ο.Κ.: Το Υπουργείο Εσωτερικών, μετά από παρεμβάσεις του Συνηγόρου, διευκρίνισε ότι οι δήμοι χάνουν το δικαίωμα είσπραξης προστίμων αν παρέλθει τριετία από την παράβαση, περιορίζοντας φαινόμενα αναδρομικής επιβάρυνσης πολιτών.
Συμπεράσματα και Προτάσεις
Η εικόνα που αποτυπώνεται για τους δήμους είναι σύνθετη. Από τη μία πλευρά, αποτελούν το σημαντικότερο κρίκο της διοίκησης προς τον πολίτη. Από την άλλη, η κακοδιοίκηση, οι καθυστερήσεις και η αποσπασματική αντιμετώπιση των προβλημάτων εντείνουν τις δυσκολίες.
Ο Συνήγορος καλεί για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, τεχνολογική υποστήριξη και ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου, με στόχο τη χρηστή διοίκηση και την προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών.
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ 2024
ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ 210325-ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2024 (2)
