Με αφορμή την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο 8ο Δημοτικό Σχολείο Νέας Φιλαδέλφειας και τις ανακοινώσεις για το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου», τις οποίες άκριτα υποστήριξαν οι παράγοντες της «Συμπαράταξης», που διοικεί μονοκομματικά τον δήμο, ήρθαν στην επιφάνεια οι έντονες και άμεσες αντιδράσεις εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Το πρόγραμμα, το οποίο αφορά την επισκευή των σχολικών μονάδων σε όλη τη χώρα, έχει προκαλέσει σοβαρές ανησυχίες, καθώς οι διαδικασίες που προωθούνται ενδέχεται να πλήξουν την αυτονομία και τη διοικητική ανεξαρτησία των Δήμων, υπέρ ενός «επιτελικού κράτους» με συγκεντρωτική αντίληψη.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), αναδείχθηκε ένα βασικό πρόβλημα με την προεπιλογή των σχολείων που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα. Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της ΚΕΔΕ, Λάζαρο Κυρίζογλου, το Υπουργείο Εσωτερικών απέστειλε λίστες με σχολεία προεπιλεγμένα από τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης χωρίς να ζητηθεί η γνώμη των δημοτικών αρχών, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για την ακρίβεια και τις πραγματικές ανάγκες των σχολείων. Τι περιείχε η λίστα για τα σχολεία της Ν. Φιλαδέλφειας Ν. Χαλκηδόνας, ποιος και πως έκανε την τελική επιλογή; Ρωτήθηκαν η εκπαιδευτική κοινότητα και σύλλογοι γονέων;
Το πλέον ανησυχητικό, όμως, είναι η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και η παραχώρηση τους στην ΚΤΥΠ ΑΕ, έναν οργανισμό με κεντρική διοίκηση. Η κατάσταση αυτή, όπως τονίζει ο Δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, επιβεβαιώνει την τάση επιστροφής σε ένα συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης, όπου η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν έχει λόγο στην επισκευή των σχολείων, τα οποία αποτελούν αποκλειστική αρμοδιότητά της σύμφωνα με το άρθρο 102 του Συντάγματος και την ισχύουσα νομοθεσία (Ν. 3463/2006, Ν. 3852/2010). Το κράτος, αντί να ενισχύσει τους Δήμους με πόρους και προσωπικό, αφαιρεί αυτή την αρμοδιότητα και την αναθέτει σε κεντρικούς φορείς, δημιουργώντας αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα αυτών των αποφάσεων.
Επιπλέον, οι επικρίσεις εστιάζουν και στη διαδικασία κατανομής των πόρων του προγράμματος, η οποία φαίνεται να στερείται αντικειμενικών και διαφανών κριτηρίων. Οι Δήμαρχοι καταγγέλλουν την εμπλοκή τοπικών βουλευτών και υπουργών στην απόφαση για την ένταξη των σχολείων στο πρόγραμμα, γεγονός που καθιστά τη διαδικασία ευάλωτη σε πολιτικές παρεμβάσεις. Δήμοι ζητούν παράταση στην προθεσμία υποβολής των αιτήσεων, ώστε να μπορέσουν να καταθέσουν πλήρη και τεκμηριωμένα αιτήματα.
Η όλη συζήτηση αναδεικνύει την κρισιμότητα των ζητημάτων: της αυτονομίας των Δήμων, της αύξησης των ΚΑΠ και της ΣΑΤΑ σχολείων, την πρόσληψη προσωπικού και της διαφάνειας στην κατανομή των πόρων. Εν μέσω αυτών των συζητήσεων, το μήνυμα που πρέπει να περάσει είναι σαφές: η ενίσχυση του «επιτελικού κράτους» δεν πρέπει να έρθει εις βάρος της διοικητικής και οικονομικής αυτοτέλειας των ΟΤΑ.
Κώστας Ευαγγελινός
π. δημοτικός σύμβουλος Ν. Φιλαδέλφειας
