“Ιστορικό” γεγονός η διακοπή ροής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας – Οι επιπτώσεις στην ΕΕ και οι αντοχές της Ελλάδας

Η διακοπή της ροής ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας από την 1η Ιανουαρίου 2025 αποτελεί καθοριστικό γεγονός με σοβαρές οικονομικές και ενεργειακές συνέπειες για την Ευρωπαϊκή Ένωση και ειδικότερα για χώρες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό αέριο.

Επιπτώσεις:

1. Στην ΕΕ:

   • Θέρμανση: Η αύξηση της ζήτησης για εναλλακτικές πηγές ενέργειας (π.χ., υγροποιημένο φυσικό αέριο – LNG) αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές.
   • Βιομηχανία: Οι βιομηχανίες που βασίζονται στο φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη ή πηγή ενέργειας πιθανόν να αντιμετωπίσουν αυξημένα κόστη παραγωγής, μειώνοντας την ανταγωνιστικότητά τους, αν και παράγοντες της ΕΕ δηλώνουν ότι η διακοπή αυτή επηρεάζει μόνο το 5% της κατανάλωσης. Ωστόσο δεν μπορεί να μην αναφερθεί ότι έχουν ήδη συντελεστεί αυξήσεις στις τιμές ΦΑ λόγω της αναμενόμενης διακοπής.
   • Εξάρτηση: Αύξηση της εξάρτησης από το Αμερικανικό Φυσικό Αέριο με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει στο μέλλον.

2. Στην Ουκρανία:

   • Η απώλεια εσόδων από τη διέλευση του ρωσικού φυσικού αερίου θα πλήξει την οικονομία της, που ήδη αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω του πολέμου και της γενικότερης αστάθειας.

3. Στη Ρωσία (Gazprom):

   • Η απώλεια του αγωγού αυτού μειώνει την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά, αν και η Ρωσία ενδέχεται να ενισχύσει τις εξαγωγές της προς την Ασία, όπως έχει κάνει μέχρι τώρα.

4. Στην Ελλάδα:

Ο εφοδιασμός της με ρωσικό φυσικό αέριο γίνεται από τον αγωγό TurkStream που διασχίζει τη Μαύρη Θάλασσα, περνάει την Τουρκία για να καταλήξει στη Βουλγαρία και από εκεί το καύσιμο φτάνει στην Ελλάδα, μέσω του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου από το σημείο εισόδου στο Σιδηρόκαστρο.

Η χώρα μας, όμως, έχει κι άλλο ένα σημαντικό εφόδιο που θωρακίζει την ενεργειακή ασφάλεια της. Πρόκειται για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Παράγουν το 55% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις. Ο βαθμός διείσδυσης τους τα τελευταία χρόνια ήταν σημαντικός με αποτέλεσμα συνολικά να έχει περιορίσει την εξάρτηση από το φυσικό αέριο.

Η κατάσταση απαιτεί συντονισμένη δράση από την ΕΕ και τις εθνικές κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων, καθώς και την επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει δημόσια δήλωση της Ελληνικής Κυβέρνησης για το θέμα, αν δηλαδή θα συνεχίσει να αγοράζει ρωσικό αέριο ή θα στραφεί στο ακριβό αμερικανικό; Πόσο έχει επηρεαστεί η τιμή του ρεύματος και ποιες οι μελλοντικές επιβαρύνσεις;