Σε μια υπόθεση που σοκάρει την καλλιτεχνική κοινότητα, δύο άντρες ηλικίας 50 και 39 ετών συνελήφθησαν για διακεκριμένες κλοπές από ένα ιστορικό εργαστήριο γλυπτικής στη Νέα Ιωνία.
Το εργαστήριο, το οποίο αποτελεί ένα σημαντικό μνημείο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής του 20ού αιώνα, έχει αναγνωριστεί από το Υπουργείο Πολιτισμού για την ιστορική του αξία. Οι δράστες, εκμεταλλευόμενοι την προστατευμένη φύση του χώρου, προέβησαν σε συστηματικές κλοπές έργων τέχνης μεγάλης αξίας.
Στο πλαίσιο της προανάκρισης διαπιστώθηκε ότι οι 2 κατηγορούμενοι κατά την τελευταία εβδομάδα προέβαιναν σε κατ’ εξακολούθηση διακεκριμένες κλοπές έργων τέχνης με την εκτιμώμενη αξία των αφαιρεθέντων να υπολογίζεται σε χρηματικό ποσό άνω των 300.000 ευρώ ενώ κατά την αφαίρεση των αντικειμένων προκάλεσαν φθορές τόσο στο κτήριο όσο και σε άλλα έργα τέχνης.
Κατά τη σύλληψή τους, στην κατοχή τους βρέθηκαν και κατασχέθηκαν διαρρηκτικά εργαλεία καθώς και πλήθος έργων τέχνης όπως:
- ομοίωμα ανθρώπινης κεφαλής με καπέλο με γείσο (Έργο Σόλων),
- ανθρώπινο ομοίωμα μικρού μεγέθους με χέρια ως κλαδιά (Έργο Σαμάνος),
- ομοίωμα γυναικείας φιγούρας,
- μπρούτζινο ομοίωμα εντόμου με ψηφίδες,
- 4 μπρούτζινα ομοιώματα φύλλου και ποδός,
- 2 μπρούτζινες σωλήνες,
- 22 μπρούτζινα ελάσματα,
- 7 χάλκινοι κρίκοι.
Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στον αρμόδιο Εισαγγελέα.
Αστυνομικοί του Τμήματος Ασφαλείας Νέας Ιωνίας, έχοντας πληροφορίες για τις κλοπές, παρακολουθούσαν το εργαστήριο. Την Πέμπτη, 19 Δεκεμβρίου, εντόπισαν τους δύο δράστες εντός του χώρου, τη στιγμή που αφαιρούσαν έργα τέχνης. Παρά τις προσπάθειές τους να διαφύγουν, οι δράστες συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν στις αρμόδιες αρχές.
Το βιομηχανικό κτήριο στο Ο.Τ 445Γ – Εργαστήριο Γ. Λάππα
Το βιομηχανικό κτήριο-μονάδα που βρίσκεται στο Ο.Τ 445Γ του Δήμου Νέας Ιωνίας, οικοδομήθηκε μεταξύ 1919-1924 από την εταιρία Ελληνική Εριουργία ΑΕ, η οποία αποτελούσε ένα πλήρες κλωστοϋφαντουργικό συγκρότημα στεγασμένο σε περισσότερα από ένα εργοστάσια που αποτελούσε το «βιομηχανικό συγκρότημα του Περισσού» και καταλάμβανε έκταση 200 στρεμμάτων περίπου. Το βιομηχανικό σύνολο διέθετε εργοστάσιο εριουργίας, μεταξουργίας, βαμβακουργίας, ηλεκτροπαραγωγής, αλλά και βοηθητικά τμήματα όπως μηχανουργείο, σιδηρουργείο, εκκοκκιστήριο κ.ά. Ήταν μια ολοκληρωμένη κάθετη βιομηχανία, ένα δίκτυο αλληλοσυνδεόμενων επιχειρήσεων που αναπτύχθηκαν σε ξεχωριστά βιομηχανικά κτήρια-μονάδες παραγωγής, και οικοδομήθηκαν διαδοχικά σε σύντομο χρονικό διάστημα μεταξύ 1919-1935.
Το εργαστήριο του Γεωργίου Λάππα διατηρείται στη βιομηχανική μονάδα του συγκροτήματος επί του βασικού άξονα της λεωφόρου Ηρακλείου. Πρόκειται για ένα γραμμικό κτήριο, μονώροφο και σχεδόν διώροφο επί της παράλληλης οδού Σαγγαρίου με την αυλή διαμορφωμένη από παλιά στο ύψος του ποταμού Ποδονίφτη. Το κατώτερο επίπεδο του κτηρίου επικοινωνεί ισόπεδα με τον υπαίθριο χώρο της αυλής, σύμφωνα με την τοπογραφία που ίσχυε κατά την ανέγερση του κτηρίου πριν από περίπου 100 χρόνια. Ο χώρος, όπως φαίνεται σε αεροφωτογραφία του 1937, είχε υψομετρική διαφορά από την «αμαξιτή» οδό Ηρακλείου προς το ρέμα του Ποδονίφτη, ο οποίος βρίσκονταν σε άμεση γειτνίαση με το κτήριο. Η εγκάρσια οδός Αμισσού διανοίχτηκε το 1960. Με τη διευθέτηση και επιχωμάτωση του ρέματος τη δεκαετία του ’90 διαμορφώθηκε η οδός Σαγγαρίου.
Το κτήριο χωροθετείται σε οικόπεδο επιφάνειας 900 τ.μ. Οι χώροι του διακρίνονται τόσο ως προς το μέγεθος, την ογκομετρία και την κλίμακά τους όσο και ως προς την κατασκευαστική και λειτουργική τους ιδιαιτερότητα σε:
α) Δύο αίθουσες εργαστηρίου γλυπτικής στο ισόγειο και στο υπόγειο. Στη στάθμη του ισογείου, αναπτύσσεται η μεγάλη αίθουσα εργαστηρίου γλυπτικής. Πρόκειται για μια ενιαία αίθουσα, επιφάνειας 413 τ.μ. Στη στάθμη του υπογείου βρίσκεται, επίσης, ένας ενιαίος μικρότερος διαμήκης χώρος, ο οποίος έχει εμβαδόν 236 τ.μ. Σήμερα έχει χρήση αποθήκης, αρχείου υλικών και γλυπτών.
β) Πυργίσκο, ένα διώροφο πυργοειδές κτίσμα, εμβαδού 49,5 τ.μ., βρίσκεται σε επαφή με το κυρίως κτίσμα. Είναι εσωτερικός χώρος κεντρικής εισόδου, κατανομής κινήσεων προς το υπόγειο, την ισόγεια αίθουσα εργαστηρίου και τον όροφο μέσω κλιμακοστασίου. Σε αυτόν τον χώρο στεγάζονται, επίσης, οι κατεξοχήν «λειτουργίες κατοίκησης» του καλλιτέχνη όπου φιλοξενούνται ιδιωτικές και βοηθητικές χρήσεις (χώροι υγιεινής, χώροι παρασκευής, αποδυτήρια κ.ά.). Στο ισόγειο βρίσκονται οι βοηθητικοί υγροί χώροι (παρασκευαστήριο και wc) και η μεταλλική κλίμακα, η οποία οδηγεί προς τον όροφο του πυργίσκου. γ) σε κτίσμα επί της οδού Αμισσού, που έχει ομοιότητες με τον πυργίσκο.
Το συγκεκριμένο κτήριο σχετίζεται με τα ιστορικά γεγονότα και τις μνήμες της εποχής, ιδιαίτερα με τη δραστηριότητα του επιχειρηματία Ν. Κυρκίνη που δημιούργησε τον βιομηχανικό κολοσσό, καθώς και με την κατοίκηση των προσφύγων στην περιοχή μετά τη μικρασιατική καταστροφή το 1922. Η νέα εργατική δύναμη συνδέθηκε άρρηκτα με τη λειτουργία και την ανάπτυξη της εταιρίας Ελληνική Εριουργία ΑΕ στον συγκεκριμένο περιαστικό χώρο. Σε πολύ μικρή απόσταση από το συγκεκριμένο κτήριο χωροθετείται το Εργοστάσιο Βαμβακουργίας «Κλωστήρια Αττικής ΑΕ», επίσης, χαρακτηρισμένο ως μνημείο το 2021.
