Σταύρος Κόντος: Ομιλία προφητική και επίκαιρη όσο ποτέ για την Ανάπτυξη της Πόλης και το Δάσος της Νέας Φιλαδέλφειας τριάντα χρόνια πριν (1994)

64

 

 

Η ομιλία του τότε δημοτικού συμβούλου Σταύρου Κόντου και μετέπειτα δημάρχου Νέας Φιλαδέλφειας το 1994 αποκτά ιδιαίτερη σημασία σήμερα, καθώς οι ανησυχίες που είχε εκφράσει για την κατεύθυνση της πόλης έχουν δυστυχώς πλέον υλοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό. Εκείνη την εποχή, προειδοποίησε για τους κινδύνους που απειλούσαν τη μετατροπή της Νέας Φιλαδέλφειας από μια ήσυχη οικιστική περιοχή σε έναν υπερτοπικό πόλο ψυχαγωγίας, κάτι που θα αλλοίωνε τον χαρακτήρα της πόλης και θα επιβάρυνε σημαντικά τις υποδομές της, την κυκλοφορία, αλλά και την ποιότητα ζωής των κατοίκων.

Ειδικά για το Άλσος της Νέας Φιλαδέλφειας, τόνισε την ανάγκη διατήρησης του φυσικού δασικού του χαρακτήρα ως χώρου πρασίνου και αναψυχής για τους δημότες. Οι φόβοι του για την εκμετάλλευση και την εμπορευματοποίηση του Δάσους ως σημείου ψυχαγωγίας και μεγάλης κλίμακας εκδηλώσεων, φαντάζουν σήμερα προφητικοί, καθώς οι εξελίξεις με το σχεδιαζόμενο χριστουγεννιάτικο πανηγύρι ενός χιλιομέτρου, που θα διαρκέσει για έναν μήνα, και τα σχεδιαζόμενα έργα αξίας εκατομμυρίων ευρώ στο Άλσος, επιβεβαιώνουν τις τότε ανησυχίες του.

Η ομιλία αυτή, λοιπόν, επισημαίνει τη σημασία που είχε δοθεί τότε στην προστασία του τοπικού χαρακτήρα και των φυσικών πόρων της περιοχής. Σήμερα, τριάντα χρόνια μετά, η κατάσταση φαίνεται να έχει ξεφύγει από τον έλεγχο, με τη συνεχιζόμενη επιβάρυνση τόσο του περιβάλλοντος όσο και της καθημερινότητας των κατοίκων. Αν οι τοπικές αρχές είχαν λάβει τότε σοβαρά υπόψη τις προειδοποιήσεις αυτές, ίσως η πόλη να είχε διατηρήσει την οικιστική και φυσική της ταυτότητα, αντί να κινδυνεύει από τις συνεχιζόμενες πιέσεις για ανάπτυξη ψυχαγωγικών χρήσεων.

Αποσπάσματα από την ομιλία όπως δημοσιεύθηκαν στο site Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ ΤΟ 2021

“… Τι είναι η Πόλη της Νέας Φιλαδέλφειας; …

Στην μελέτη που έχει κατατεθεί, στην εισαγωγή, αναφέρονται διάφορα χαρακτηριστικά του Δήμου μας σχετικά με την πληθυσμιακή κατάσταση, την οικονομική δραστηριότητα, τα πολεοδομικά χαρακτηριστικά, την κοινωνική και τεχνική υποδομή του Δήμου. Αφού, λοιπόν, αναλύει ορισμένα δευτερεύοντα χαρακτηριστικά, κατανομή ηλικιών, επαγγελματικές δραστηριότητες, δείκτη υγείας των κατοίκων, δεν απαντά στο βασικότερο ερώτημα. Σε τι Πόλη … ζούμε; …

Όλα τα στοιχεία, αυτό που αναφέρει ακόμα και η μελέτη, αλλά και η ίδια η ιστορία της Πόλης, που δημιουργήθηκε για την υποδοχή (Μικρασιατών) προσφύγων, αποδεικνύουν με σαφήνεια ότι η Νέα Φιλαδέλφεια είναι κατά κύριο λόγο τόπος κατοικίας, οικιστική περιοχή και όχι χώρος οικονομικής δραστηριότητας. …

Άρα οι οικονομικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται μέσα στην Πόλη πρέπει να κατατείνουν να εξυπηρετούν τις ανάγκες της Πόλης. …

Δυστυχώς, αγαπητοί φίλοι και φίλες, στην δεκαετία του ’70 … στην Πόλη μας κυριάρχησε η αντίληψη της οικονομικής δραστηριότητας με κατεύθυνση την αναψυχή. … Αυτή η κατεύθυνση είχε ραγδαία εξέλιξη. Βοηθούσε σημαντικά και το ότι η Πόλη μας ήταν αντικειμενικά, και όχι από τοπικό φανατισμό, η καλύτερη, ο καλύτερος Δήμος της περιφέρειας. Και από πλευράς δόμησης, και από πλευράς υποδομής, και από πλευράς πολιτιστικής, και από πλευράς ποιότητας ζωής. …

Αυτό, λοιπόν, βοήθησε αυτού του τύπου την ανάπτυξη. … Όμως τα αποτελέσματα αυτής της σκέψης, που έλεγε να έρθουν προς τη Νέα Φιλαδέλφεια κόσμος να μας αφήσουν τα λεφτά τους, να έρθουν καταναλωτές από Αγίους Αναργύρους, Μενίδι, Νέα Ιωνία, από οπουδήποτε αλλού, να αφήσουν χρήματα στη Νέα Φιλαδέλφεια, τι αποτέλεσμα είχε; Το αποτέλεσμα είναι σαφές. Αξιοποιήσανε αυτή τη δραστηριότητα ορισμένοι, μετρημένοι στα δάχτυλα των χεριών, και το αποτέλεσμα το τελικό ήταν να καταστραφεί ή να δεχτεί ραγδαία υποβάθμιση η Πόλη που ζούμε.

Μια λανθασμένη επιλογή του τότε· δεν εισακουστήκανε οι λίγες, αλλά έγκαιρες … και έγκυρες φωνές, ευθύνες μπορεί να έχω και εγώ ο ίδιος που μιλάω τώρα …, δεν εισακουστήκαν τότε αυτές οι φωνές, πώς να πω, τους λοιδωρήσαμε κιόλας που μιλάγανε ότι η Νέα Φιλαδέλφεια δεν πρέπει να γίνει Πόλη αναψυχής, κι έχουμε σήμερα τα τραγικά αποτελέσματα που προσπαθούμε μετά από 20 χρόνια να τα αντιμετωπίσουμε, χωρίς επιτυχία θα έλεγα. Βλέπετε τι γίνεται στο κέντρο της Νέας Φιλαδέλφειας. …

Λοιπόν, η επιδίωξη που λέγεται σήμερα, να αξιοποιηθεί το Άλσος σαν οικονομικός παράγοντας και να υποδεχθεί εκατοντάδες χιλιάδες Αθηναίους εδώ, μετατρέπει την δουλεία της Πόλης. … Κάθε καλοπροαίρετος άνθρωπος θα αναρωτηθεί αυτό σε τι θα ωφελήσει … Θα ωφεληθούνε όσοι θα αναπτύξουνε οικονομική δραστηριότητα στον χώρο και όσοι αναλάβουνε τα έργα του χώρου … Και δεν θα μας παραξενέψει καθόλου αν μεθαύριο γύρω από το Δάσος γίνουν και άλλα εστιατόρια και άλλες καφετέριες … και άλλα και άλλα. Δεν πρέπει καθόλου να μας παραξενέψει. Δεν θα γίνουν αύριο αυτά, θα γίνουν σε εύλογο χρόνο. …

Είναι σαφές ότι εμείς δεν θεωρούμε το Δάσος μια φυσική ομορφιά, που ανήκει μόνο στους Φιλαδελφειώτες. Είναι κάθε επισκέπτης καλοδεχούμενος. Αυτό όμως απέχει πολύ από το να μετατρέψουμε το Άλσος σε ένα είδος κέντρου εσωτερικού καθημερινού τουρισμού, για τους κατοίκους όλης της Αθήνας. …

Είναι κατά την γνώμη μου, και κατά την γνώμη, φαντάζομαι, και άλλων ανθρώπων, απόλυτα αδικαιολόγητη και σε βάρος της ποιότητας ζωής της Πόλης, η μετατροπή του Δάσους, και μάλιστα για οικονομικούς λόγους, σε ένα ιδιότυπο κέντρο αναψυχής και εσωτερικού τουρισμού, με στόχο την προσέλκυση καταναλωτών. Ονομάζονται οι γύρω δημότες καταναλωτές. Φάνηκε αυτό, το είπανε και στην εισήγηση.

Η Νέα Φιλαδέλφεια είναι οικιστική περιοχή. Και σαν τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Μια σύγχρονη αντίληψη για την Πόλη, και μάλιστα την Πόλη της Νέας Φιλαδέλφειας, που είναι όμορφη Πόλη, είναι πως θα την διατηρήσουμε όμορφη Πόλη. Δεν έχουμε μια άσκημη Πόλη, μια Πόλη … υποβαθμισμένη, με προβλήματα πολεοδομικά, με προβλήματα αυθαιρέτων, με προβλήματα, προβλήματα, που πρέπει κάπως να κάνουμε, να την σώσουμε. Η Πόλη μας για να σωθεί πρέπει να μείνει όπως είναι. Τουλάχιστον στον βασικό της κορμό. Το Δάσος είναι φυσικός πλούτος αναντικατάστατος και έτσι πρέπει να τον δούμε(*). Όλα τα άλλα μπορούν να γίνουν κάποτε και κάπου αλλού. Ό,τι καταστρέψουμε από το Δάσος, δεν μπορούμε ποτέ να το ανακτήσουμε. Θα μείνει χαμένο για πάντα.

Είναι γνωστό ότι από τις … λειτουργίες τις ελάχιστες που υπάρχουν τώρα, σε ημέρες αιχμής δημιουργούνται τεράστια προβλήματα κυκλοφοριακά και άλλα στις γύρω περιοχές. Φαντάζεστε και καταλαβαίνετε τι θα συμβεί, όταν όλες αυτές οι λειτουργίες (που προβλέπει η μελέτη) θα γίνονται καθημερινά…”.


(*) Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Σταύρος Κόντος είχε πει και τα παρακάτω:

“… το Δάσος είναι για μας ένας πλούτος που δεν αντικαθίσταται με τίποτα. Ούτε μπορεί να δημιουργηθεί κάπου αλλού μέσα στην Πόλη και σε άλλο μέρος. Ενώ αντίθετα, όλα τα άλλα που θέλουμε να δημιουργήσουμε στο Δάσος, μπορούνε και από άλλους και παντού να γίνουνε. Μιλάμε τώρα για αξίες αναντικατάστατες, όπως είναι το Δάσος, που έχουμε την ευτυχία εμείς να μένουμε κοντά σε αυτό, αλλά και για αξίες σημαντικές, που όμως μπορεί να υπάρχουνε εναλλακτικές λύσεις. Το Δάσος δεν έχει εναλλακτική λύση. Αυτό είναι το σημαντικό”.

Μένει τώρα να σημειώσω πως όσα σήμερα καταχώρησα στον “Κόσμο της Ν. Φιλαδέλφειας” τα άντλησα από τις σελίδες 58-62 των Πρακτικών της Συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Νέας Φιλαδέλφειας της 29ης Μαΐου 1994.