του Βαγγέλη Πουλή*
Με μεγάλη ανησυχία και αγανάκτηση παρακολουθούμε τις εξελίξεις γύρω από το νέο νομοσχέδιο που πρόκειται να ψηφιστεί στις 29 Ιουλίου, το οποίο προωθεί την υποτιθέμενη ψυχιατρική μεταρρύθμιση και τη δημιουργία ενός ενιαίου φορέα απεξάρτησης.
Το νομοσχέδιο αυτό θέτει σε άμεσο κίνδυνο την αυτοτέλεια και την αποτελεσματικότητα των θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης του 18 Άνω και του ΚΕΘΕΑ, καταργώντας την αυτονομία τους και ενσωματώνοντάς τα σε έναν ενιαίο οργανισμό ιδιωτικού δικαίου.
Η απόφαση αυτή προβλέπει την απομάκρυνση των προγραμμάτων από το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ). Αυτή η αλλαγή φέρει σοβαρές επιπτώσεις για τους λήπτες των υπηρεσιών. Η εισχώρηση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στη διαχείριση των προγραμμάτων θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε κακοδιαχείριση των οικονομικών πόρων, με αποτέλεσμα τη σπατάλη,την αναποτελεσματική χρήση τους και την υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Επιπλέον, αυτός ο ιδιωτικός χαρακτήρας ανοίγει την πόρτα για την εκμετάλλευση των πόρων και την υποβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Ακόμη πιο ανησυχητική είναι η κατάργηση της αυτονομίας των θεραπευτικών προγραμμάτων, που οδηγεί σε διάλυση του θεραπευτικού συνεχούς. Η θεραπευτική σχέση, η οποία βασίζεται στην εμπιστοσύνη και την κατανόηση, διαταράσσεται σοβαρά. Αντί να διαμορφώνεται με γνώμονα τις εξατομικευμένες θεραπευτικές ανάγκες των χρηστών ουσιών και αλκοόλ, η παροχή υπηρεσιών θα καθορίζεται από έναν γραφειοκρατικό και χαοτικό οργανισμό, του οποίου οι αποφάσεις θα βασίζονται αποκλειστικά σε οικονομικά κριτήρια κόστους-οφέλους.
Παράλληλα, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει και τη λεγόμενη ψυχιατρική μεταρρύθμιση, η οποία κλείνει τα ψυχιατρικά νοσοκομεία ΨΝΑ και ΨΝΘ και τα εντάσσει απευθείας στις Υγειονομικές Περιφέρειες (ΥΠΕ). Παρά τη θεωρητική προώθηση της αποσυλοποίησης, στην πραγματικότητα, θα δημιουργηθούν νέες “αποθήκες ψυχών” λογω της κατάργησης της όποιας τομεοποίησης και της προώθησης των “απαιτητικών» περιστατικών σε “ειδικές” μονάδες. Οι Μονάδες που θα αναπτυχθούν μέσω αμκε θα εξαρτώνται από χρηματοδοτήσεις με ημερομηνία λήξης, με κίνδυνο επανάληψης φαινομένων βίαιης κατάργησής τους. Οι συνθήκες αυτές θα επιδεινωθούν με την παρέμβαση των ΜΚΟ και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, που θα επιδιώξουν να εκμεταλλευτούν τις ευάλωτες αυτές ομάδες για οικονομικό όφελος, εις βάρος της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών.
Η προοπτική αυτή είναι καταστροφική για τους λήπτες των υπηρεσιών απεξάρτησης και ψυχικής υγείας, καθώς η υποβάθμιση της ποιότητας της φροντίδας που λαμβάνουν απειλεί άμεσα την ψυχική και σωματική τους υγεία. Η ανεξαρτησία και η υψηλή ποιότητα των θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης και των ψυχιατρικών υπηρεσιών είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματικότητα της διαδικασίας αποκατάστασης.
Ως εκ τούτου, καταδικάζουμε απερίφραστα το νομοσχέδιο αυτό και τις διαδικασίες που προωθεί. Απαιτούμε την άμεση απόσυρσή του και τη διασφάλιση της αυτοτέλειας και της υψηλής ποιότητας των θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης και των ψυχιατρικών υπηρεσιών. Μόνο έτσι θα διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι που αγωνίζονται με τις εξαρτήσεις τους ή αντιμετωπίζουν ψυχικές ασθένειες θα λαμβάνουν την απαραίτητη υποστήριξη και φροντίδα που χρειάζονται για την αποκατάστασή τους.
Η ψυχική υγεία και η απεξάρτηση είναι δικαιώματα κάθε πολίτη και δεν πρέπει να θυσιάζονται στον βωμό της οικονομικής λιτότητας και των περικοπών. Αντί να ενώνουμε φορείς με στόχο την εξοικονόμηση πόρων, πρέπει να επενδύσουμε σε περισσότερους ειδικούς, σε καλύτερες υποδομές και σε ολοκληρωμένα προγράμματα θεραπείας.
Οι φωνές μας πρέπει να ενωθούν για να προστατεύσουμε το δικαίωμα των χρηστών ουσιών και αλκοόλ, καθώς και των ψυχικά ασθενών, σε ποιοτική και ανεξάρτητη φροντίδα. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την εμπορευματοποίηση της ανθρώπινης ανάγκης για θεραπεία και αποκατάσταση. Στεκόμαστε ενάντια σε αυτό το νομοσχέδιο και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για την προάσπιση των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των ανθρώπων που έχουν ανάγκη από υποστήριξη.
Όχι στο νομοσχέδιο. Ναι στην Ανθρωπιά και την αξιοπρέπεια
Πούλης Βαγγέλης.
Ψυχολόγος στη Μονάδα Απεξάρτησης από το αλκοόλ του ΨΝΑ
