Ραγδαίες είναι οι πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ περίπου τέσσερις μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές.
Νωρίς το βράδυ της Κυριακής (ώρα Ελλάδας) ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε μέσω δήλωσής του στο X πως δεν θα διεκδικήσει επανεκλογή, γράφοντας ότι ήταν «προς το συμφέρον του κόμματός μου και της χώρας μου
«Ήταν η μεγαλύτερη τιμή της ζωής μου να υπηρετήσω ως Πρόεδρός σας. Και ενώ ήταν πρόθεσή μου να επιδιώξω την επανεκλογή μου, πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον του κόμματός μου και της χώρας να αποχωρήσω και να επικεντρωθώ αποκλειστικά στην εκπλήρωση των καθηκόντων μου ως Προέδρου για το υπόλοιπο της θητείας μου», έγραψε σε μια ανοιχτή επιστολή προς τον αμερικανικό λαό.
Ο Μπάιντεν είπε ότι θα απευθυνθεί στο έθνος αργότερα αυτή την εβδομάδα για «περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την απόφασή του». Είπε ακόμα ότι «θα επικεντρωθεί αποκλειστικά στην εκπλήρωση των καθηκόντων μου ως προέδρου» για το υπόλοιπο της θητείας του, που λήγει την 20η Ιανουαρίου 2025.
Η βαρυσήμαντη απόφαση του Μπάιντεν να εγκαταλείψει την κούρσα έρχεται μετά από μια μεγάλη εκστρατεία πίεσης από κορυφαίους Δημοκρατικούς και μεγάλους δωρητές να αποσύρει την υποψηφιότητά του. Παράλληλα, πληθώρα δημοσκοπήσεων δείχνουν ότι πολλοί Δημοκρατικοί ψηφοφόροι δεν ήθελαν να παραμείνει ως υποψήφιος.
Σημείο καμπής για το κύμα αμφισβήτησης του Αμερικανού προέδρου ήταν η πολύ κακή του εμφάνιση στο debate με τον Ντόναλντ Τραμπ, που δημιούργησε αμφιβολίες για την καταλληλότητά του για το αξίωμα.
Στηρίζει την αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις
Η συζήτηση μεταφέρεται αμέσως στην Αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις, το άμεσο φαβορί του κόμματος για την υποψηφιότητα στο συνέδριο των Δημοκρατικών, τον Αύγουστο, στο Σικάγο.
Με ανάρτηση στο X, ο πρόεδρος Μπάιντεν εξέφρασε την υποστήριξή του στην αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις ως υποψήφια των Δημοκρατικών.
Στην ανάρτησή του στο X αναφέρει: «Συνάδελφοί μου Δημοκρατικοί, αποφάσισα να μην αποδεχτώ την υποψηφιότητα και να επικεντρώσω όλες μου τις δυνάμεις στα καθήκοντά μου ως Προέδρου για το υπόλοιπο της θητείας μου. Η πρώτη μου απόφαση ως υποψήφιος για το κόμμα το 2020 ήταν να επιλέξω την Κάμαλα Χάρις ως Αντιπρόεδρό μου. Και ήταν η καλύτερη απόφαση που πήρα. Σήμερα θέλω να προσφέρω την πλήρη υποστήριξή μου ώστε η Κάμαλα να είναι η υποψήφια του κόμματός μας φέτος. Δημοκρατικοί – ήρθε η ώρα να ενωθούμε και να νικήσουμε τον Τραμπ. Ας το κάνουμε».
Επιπλέον, με άλλη ανάρτηση καλεί τον κόσμο να στηρίξει οικονομικά την καμπάνια της Χάρις.
Ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια Γκάβιν Νιούσομ έκανε μια δήλωση στο X λέγοντας ότι ο Μπάιντεν «θα μείνει στην ιστορία ως ένας από τους πιο επιδραστικούς και ανιδιοτελείς προέδρους». Πριν αποχωρήσει ο Μπάιντεν, ο Νιούσομ θεωρούνταν συχνά υποψήφιος για να πάρει το χρίσμα των Δημοκρατικών.
Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι αρκετοί εκλεγμένοι Δημοκρατικοί, συμπεριλαμβανομένου του γερουσιαστή Jon Tester, ο οποίος αντιμετωπίζει μια δύσκολη επανεκλογή στη Μοντάνα, έχουν ζητήσει μια ανοιχτή διαδικασία υποψηφιοτήτων.
Ο ηγέτης των Δημοκρατικών στη Γερουσία Τσακ Σούμερ επαίνεσε τον Τζο Μπάιντεν χαιρετίζοντας «έναν μεγάλο πατριώτη». «Η απόφασή του προφανώς δεν ήταν εύκολη, αλλά έβαλε για άλλη μια φορά τη χώρα του, το κόμμα του και το μέλλον μας πάνω από όλα», τόνισε ο Σούμερ. «Τζο, αυτή η μέρα δείχνει ότι είσαι μεγάλος πατριώτης», τόνισε.
Επικροτούν οι δωρητές
Δημοκρατικοί δωρητές που είχαν πιέσει να παραιτηθεί ο Μπάιντεν επαίνεσαν την απόφασή του.
Ο Γκίντεον Στάιν, ο οποίος είχε γίνει ηγετική φυσιογνωμία στην κοινότητα των δωρητών πιέζοντας για νέο υποψήφιο, αποκάλεσε τον Μπάιντεν «πραγματικό Αμερικανό ήρωα» και προέβλεψε ότι η απόφαση θα άνοιγε το δρόμο για μια νίκη των Δημοκρατικών στην προεδρική κούρσα.
Η Daniella Ballou-Aares, η διευθύνουσα σύμβουλος ενός ομίλου που ονομάζεται Leadership Now Project που είχε πρωτοστατήσει στις εκκλήσεις από στελέχη επιχειρήσεων προς τον Μπάιντεν να εγκαταλείψει την εκστρατεία του, συνέκρινε την απόφασή του με αυτή του Τζορτζ Ουάσιγκτον, αποκαλώντας την «ιστορικό προηγούμενο για ανιδιοτελή ηγεσία.
Δωρητές που υποστήριζαν την Αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις άρχισαν αμέσως να υποστηρίζουν την υποψηφιότητά της. «Τα πρωτόκολλα, η πολιτική και η εκλογική στρατηγική όλα υπαγορεύουν ότι το κόμμα πρέπει να συσπειρωθεί πίσω από την αντιπρόεδρο για να είναι η σημαιοφόρος αυτό το φθινόπωρο», είπε ο Steve Phillips, δικηγόρος του Σαν Φρανσίσκο και μεγάλος δωρητής των Δημοκρατικών. «Η Χάρις θα ενεργοποιήσει και θα ενθουσιάσει τους έγχρωμους ψηφοφόρους των οποίων η δυσαρέσκεια με τον Μπάιντεν ήταν αυτή που επιβάρυνε τα ποσοστά του».’
Έχει ήδη σηκώσει τα μανίκια η αντιπρόεδρος
Καθώς ο πρόεδρος Μπάιντεν ανάρρωνε από τον Covid αυτή την εβδομάδα, η Αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις είχε ήδη αναλάβει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία. Φιλοξένησε συγκεντρώσεις σε δύο κρίσιμες πολιτείες, το Μίσιγκαν και τη Βόρεια Καρολίνα, και πρωτοστάτησε σε έναν έρανο που απέφερε 2 εκατομμύρια δολάρια στη Μασαχουσέτη το Σάββατο.
Το πρώτο σχόλιο του Ντόναλντ Τραμπ
Ο Ντόναλντ Τραμπ, σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είπε ότι ο Μπάιντεν «δεν ήταν ικανός να θέσει υποψηφιότητα για Πρόεδρος και σίγουρα δεν είναι ικανός να υπηρετήσει – και δεν ήταν ποτέ!». Αναφέρθηκε σε συνωμοσία «του γιατρού του και των ΜΜΕ» για να κρύψει τη σωματική και ψυχική του κατάσταση, προσθέτοντας: «Θα υποφέρουμε πολύ λόγω της προεδρίας του, αλλά θα επανορθώσουμε τη ζημιά που έχει κάνει πολύ γρήγορα».
Σε μια τηλεφωνική επικοινωνία με το CNN λίγα λεπτά αφότου ο Μπάιντεν ανακοίνωσε την αποχώρησή του, ο Τραμπ τον περιέγραψε ως «τον χειρότερο πρόεδρο μακράν στην ιστορία της χώρας μας».
Είπε ακόμα ότι πιστεύει ότι η Χάρις θα είναι πιο εύκολο να ηττηθεί από ό,τι θα ήταν ο Μπάιντεν.
Άμεσα, ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, Μάικ Τζόνσον, είπε ότι ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν πρέπει να παραιτηθεί «αμέσως». «Αν ο Τζο Μπάιντεν δεν είναι ικανός να διεκδικήσει την προεδρία, δεν είναι ικανός να υπηρετήσει ως πρόεδρος. Πρέπει να παραιτηθεί αμέσως», τόνισε ο Τζόνσον με ανάρτηση στο X.
Το παρασκήνιο της απόφασης
Ενώ εδώ και καιρό ο Μπάιντεν απέρριπτε κατηγορηματικά τις εκκλήσεις να αποσυρθεί από την κούρσα, με μοναδική νύξη μόλις πριν από λίγες ημέρες το ενδεχόμενο να του το συνιστούσαν οι γιατροί, μέσα στο Σαββατοκύριακο άλλαξε γνώμη.
Πηγή με γνώση του θέματος ανέφερε ότι ο 81χρονος πρόεδρος μέχρι χθες βράδυ σχεδίαζε να παραμείνει στην κούρσα, αλλά σήμερα το απόγευμα ενημέρωσε υψηλόβαθμους συνεργάτες του ότι αποσύρεται.
«Χθες βράδυ το μήνυμα ήταν προχωρήστε με τα πάντα, πρόσω ολοταχώς», δήλωσε η πηγή στο Reuters, που θέλησε να μην κατανομαστεί. «Γύρω στις 1.45 μμ σήμερα (τοπική ώρα): ο πρόεδρος δήλωσε στα υψηλόβαθμα μέλη της ομάδας του ότι άλλαξε γνώμη».
Η απόφαση αιφνιδίασε πολλά μέλη του προσωπικού στον Λευκό Οίκο, με αρκετούς να εκφράζουν την έκπληξή τους που ο πρόεδρος έκανε την ανακοίνωση αυτή ενώ αναρρώνει από Covid στο σπίτι του στο Ντέλαγουερ.
Μερικές ώρες πριν από την αιφνιδιαστική ανακοίνωση, η ομάδα που είναι υπεύθυνη για την εκστρατεία του Μπάιντεν ανέφερε ότι δεν σχεδιάζει να αποσυρθεί.
Σύμφωνα μάλιστα με τους New York Times, περίπου 30 λεπτά πριν από την ανακοίνωση του Μπάιντεν, το επιτελείο της προεκλογικής του εκστρατείας εξακολουθούσε να καλεί αντιπροσώπους, ωθώντας τους να δηλώσουν υποστήριξη.
Επιπλέον, το ρεπορτάζ των NYT αναφέρει ότι ακόμα και ανώτερα στελέχη του επιτελείου του προέδρου ενημερώθηκαν ότι θα τελείωνε την εκστρατεία του στη 1:45 μ.μ., (τοπική ώρα) δηλαδή ένα λεπτό πριν ο Μπάιντεν ανακοινώσει ότι αποχωρεί από την κούρσα μέσω Twitter.
