του Χάρη Χείζάνογλου
Όσο περνάει ο καιρός γίνεται όλο και πιο βέβαιο ότι η περίπτωση της Ουκρανίας θα καταγραφεί ιστορικά σαν μια τεράστια αποτυχία των πολιτικών του Δυτικού κόσμου, και κυρίως της πεποίθησής τους ότι η επένδυση στο εθνικό φαντασιακό, και στην επικοινωνιακή προπαγάνδα, δύναται να κερδίσει έναν πραγματικό πόλεμο, ο οποίος πιθανότατα γεννήθηκε από το γεγονός ότι οι Δυτικοί πολιτικοί αντί να επενδύσουν πολιτικό κεφάλαιο στην ειρήνη, επένδυσαν στο ενδεχόμενο, αν όχι στην ανάγκη, ενός πολέμου με τη Ρωσία.
Η συνθήκη του Μινσκ, που ήταν ο οδικός χάρτης για την ειρήνη στο Ντόνμπας, αντί να τηρηθεί ουσιαστικά χρησιμοποιήθηκε για να “κερδίσει χρόνο και να εξοπλιστεί η Ουκρανία” όπως παραδέχθηκε η Μέρκελ το ’22, ο Ζελένσκι αντί να συζητήσει την τήρησή τους ή ένα νέο ειρηνευτικό σχέδιο είπε το περίφημο “δεν συνομιλώ με τρομοκράτες”, εννοώντας τους Ρωσόφωνους αυτονομιστές με τους οποίους όμως η Ουκρανία είχε συνυπογράψει τη συνθήκη του Μινσκ, η Ρωσία διέκοψε τις διπλωματικές σχέσεις με την Ουκρανία και μερικούς μήνες μετά εισέβαλλε σπέρνοντας τον όλεθρο…
Τα Δυτικά ΜΜΕ σε μια νύχτα ξέχασαν τα ρεπορτάζ που έκαναν επί 8 χρόνια για την Ουκρανία και την κατάσταση στο Ντονμπάς, για την άνοδο του Ουκρανικού φασισμού, για τα τάγματα Αζόφ, για τη σφαγή της Οδησσού κλπ, και όταν έπεσε μαύρο στα ΜΜΕ της άλλης πλευράς, όλοι μαζί προσποιούνταν ότι έπαθαν αμνησία και ότι δεν είχε προηγηθεί ένας εμφύλιος 8 ετών. Ο φόβος τους προφανώς δεν ήταν ότι αν έλεγαν τα γεγονότα όπως ήταν αυτό θα νομιμοποιούσε την εισβολή του Πούτιν, δεν θα το έκανε. Ο Πούτιν είναι εγκληματίας και θα παρέμενε εγκληματίας.
Ό φόβος ήταν ότι κάτι τέτοιο θα αναδείκνυε το μερίδιο ευθύνης της Δυτικής πλευράς και της Ουκρανικής ηγεσίας. Και φυσικά αυτό σε έναν πόλεμο που η Δύση έχει διαλέξει πλευρά, και διαλέγοντας πλευρά έχει συνδημιουργήσει τη συνθήκη για την έναρξη του πολέμου, κάτι τέτοιο δεν ήταν και πολύ βολικό. Ήταν πιο βολικό να φορέσει ο Ζελένσκι ένα χακί πουλόβερ και να περιφέρεται στα Δυτικά κανάλια και στο Vogue ως ήρωας που προτάσσει τα τίμια Ουκρανικά του στήθη απέναντι στον παρανοϊκό αρχέκακο Πούτιν…
Και κάπως έτσι, ο διάλογος σταμάτησε να είναι για την Ουκρανία και τη Ρωσία, σταμάτησε να είναι για την πολιτική ουσία και την διαμάχη που υπήρχε ανάμεσα σε Ουκρανόφωνους και Ρωσόφωνους, σταμάτησε να είναι για την πραγματική ιστορία, σταμάτησε να είναι για τους ανθρώπους που ζουν εκεί οι οποίοι υπέφεραν και υποφέρουν, και κυρίως σταμάτησε να γίνεται με στόχο την ειρήνη και την αλήθεια. Ο διάλογος γινόταν πλέον για δύο καρικατούρες, την καρικατούρα του Ζελένσκι και την καρικατούρα Πούτιν, και ο καθένας διάλεγε πλευρά. Και ακόμα κι αν δεν διάλεγε του φόρτωναν μια….
Να θυμηθούμε εδώ ότι τότε, όσοι ζητούσαμε κατάπαυση του πυρός και επιστροφή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, ακούγαμε ότι είμαστε φιλοπουτινικοί και ότι θέλαμε να “ανακόψουμε την αντεπίθεση της Ουκρανίας”… Ότι κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με έγκλημα γιατί δεν πρέπει να σταματήσει ο πόλεμος και να πάει η Ουκρανία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με το πιστόλι στον κρόταφο… Ότι πρέπει “πάση θυσία να ηττηθεί ο Πούτιν”… Ότι “Η Ουκρανία θα γίνει το Βιετνάμ του Πούτιν”… κλπ κλπ κλπ.
Αυτές και άλλες απίστευτες ανοησίες λέγονταν και από φαινομενικά σοβαρούς ανθρώπους, αναλυτές και πολιτικούς. Θυμάμαι τον Δένδια να λέει κάτι σαν “θα τα καταφέρουμε”, “τον έχουμε στριμώξει” εννοώντας προφανώς ότι τον Πούτιν τον πολεμάμε όλοι μαζί, ότι είναι σε δύσκολη θέση και θα νικήσουμε. Πράγματα τραγικά έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα γεγονότα!
Εδώ να κάνω μια παρένθεση για να πω κάτι που έλεγα εξαρχής, δηλαδή ότι η πεποίθηση ότι σε έναν πόλεμο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, ο οποίος διεξάγεται με όπλα και στρατό, υπήρχε περίπτωση να ηττηθεί η Ρωσία, απαιτεί, εκτός από τρομερή άγνοια της ιστορίας, και βαθιά πίστη στη μεταφυσική. Πολύ περισσότερο η πεποίθηση ότι “θα γίνει το Βιετνάμ της Ρωσίας”. Η Ουκρανία είναι μια επίπεδη χώρα, χωρίς φυσικά εμπόδια, χωρίς βουνά, χωρίς σημεία κάλυψης, σε άμεση γειτνίαση με τη Ρωσία, η οποία υπερέχει δραματικά, όχι μόνο σε αριθμούς αλλά και σε δυνατότητα παραγωγής όπλων. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να στέλνει στρατό, αεροπλάνα, τανκς κλπ και όλα αυτά να τα ανεφοδιάζει και να τα ανανεώνει μέχρι η Ουκρανία να ξεμείνει από οχήματα, στρατιώτες, καύσιμα, ελπίδα… Και πρακτικά αυτό ακριβώς κάνει.
Θα πει κανείς, “Ναι αλλά δεν έχει δικαίωμα αυτοάμυνας η Ουκρανία;” και η απάντηση είναι φυσικά και ναι. Και εγώ έχω δικαίωμα να αμυνθώ αν μου την πέσουν 30 φουσκωτοί, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι λογικό να πιστεύω ότι μπορώ να τους κερδίσω αν παίξουμε μπουνιές, ούτε είναι λογικό να ακούσω αυτούς που μου λένε να πάω να παίξω μπουνιές και αυτοί θα με στηρίξουν.
Επίσης, προφανώς, δεν αρκεί να ρωτάμε αν έχει δικαίωμα η Ουκρανία να αμύνεται, αν ταυτόχρονα δεν αναρωτηθούμε πώς φτάσαμε στο σημείο η Ουκρανία να έχει υποχρεωθεί να αμύνεται απέναντι στη Ρωσική εισβολή. Προφανώς, εισέβαλλε ο Πούτιν, αλλά αν θέλουμε να πάψουμε να προσποιούμαστε ότι έχουμε αμνησία, πρέπει να δούμε και την άλλη πλευρά, αυτή που δεν θεωρεί ότι η αυτοάμυνα διασφαλίζεται με τη διπλωματία και την στρατιωτική και γεωπολιτική ουδετερότητα, αλλά πιστεύει και λέει ότι η Ουκρανία έπρεπε να κερδίσει χρόνο για να εξοπλιστεί, ότι η ουδετερότητα της Ουκρανίας θα ήταν υποταγή στον Πούτιν, ότι αυτοάμυνα σημαίνει ένταξη στο ΝΑΤΟ, ότι είναι δικαίωμα του Ουκρανικού λαού να επιθυμεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ (και είναι πράγματι), ότι είναι δικαίωμα του Ζελένσκι να σκίζει τη συνθήκη του Μινσκ (και είναι πράγματι), και ταυτόχρονα είναι δικαίωμα όλων γύρω γύρω να μην λαμβάνουν υπόψη τους τους συσχετισμούς ισχύος και να εξοπλίζουν την Ουκρανία γιατί είναι δικαίωμα (και πράγματι είναι). Όλα αυτά είτε πιστεύοντας ότι τα δικαιώματα υπάρχουν σε ένα πολιτικό κενό, είτε γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχουν σε κενό αλλά αγνοώντας (ίσως και επίτηδες) το πλαίσιο και το εν δυνάμει κόστος, το οποίο σήμερα πληρώνει η Ουκρανία.
Είναι σαν τον πόλεμο να τον ήθελαν όλοι οι γύρω γύρω, και όχι μόνο να μην επένδυσε κανείς στην διπλωματία και την ειρήνη, αλλά να έσπρωξαν για να γίνει αυτό που έγινε. Και το μεγαλύτερο θύμα είναι τελικά αυτό για το καλό του οποίου υποτίθεται νοιάζονταν όλοι, η Ουκρανία.
Γιατί το αποτέλεσμα είναι ότι σήμερα η Ουκρανία είναι σε χειρότερη θέση από αυτή που ήταν πριν το Euromaidan, είναι σε χειρότερη θέση από αυτή που ήταν όταν υπογράφηκαν οι συνθήκες του Μινσκ, είναι σε χειρότερη θέση από αυτή που ήταν όταν ξεκίνησε η Ρωσική εισβολή, είναι σε χειρότερη θέση από αυτήν που ήταν όταν ξεκίνησε η περίφημη Ουκρανική αντεπίθεση.
Το πιο τραγικό από όλα, είναι ότι το μόνο που κέρδισε η Ουκρανία κατά τη διάρκεια όλης αυτής της ιστορίας από όλους αυτούς που υποτίθεται τη στήριξαν, σε αντίθεση με εμάς που επειδή φωνάζαμε υπέρ της ειρήνης ήμασταν τάχα με τον Πούτιν, ήταν πολλά χτυπήματα στην πλάτη, ήταν σημαίες στο facebook, και μια πρώτη θέση στη Eurovision. Σπρώχτηκε μια χώρα κι ένας λαός στον όλεθρο, στα δόντια του Πούτιν, θυσία στον βωμό της Δυτικής ανοησίας. Γιατί τελικά και η Δύση, ανεξάρτητα από το ποιες ήταν αρχικά οι προθέσεις της, από αυτή την ιστορία δεν έχει κερδίσει περίπου τίποτα, πέρα από την ικανοποίηση της αυταρέσκειάς της, και αυτό μόνο για λίγο.
Ο πόλεμος είναι εξ ορισμού μια εγκληματική πράξη, και γι’αυτό συνήθως χρειάζεται να εμπλακούν είτε πολλοί εγκληματίες είτε πολλοί ανόητοι για να φτάσουν δύο λαοί σε έναν πόλεμο… Αυτός ο πόλεμος έχει και από τα δύο, και έχει σπάσει κάθε ρεκόρ.
