«Είμαστε αστρόσκονη και θα ξαναγυρίσουμε στα άστρα» 

Στα 79 του χρόνια πέθανε ο διεθνούς κύρους Ελληνας αστροφυσικός και επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, ο επιστήμονας που χρησιμοποίησε την παράδοση και την ποπ κουλτούρα για να καταστήσει κατανοητή στο ευρύ κοινό, χωρίς εκπτώσεις, την επιστήμη του

4

«Επειδή όμως από νεαρός ακόμη είχα ενστερνιστεί μια επικούρεια αντίληψη για τη ζωή και τα μυστήριά της, ο θάνατος δεν με φοβίζει καθόλου». Μάλλον αυτή η φράση του διεθνούς κύρους, πολυβραβευμένου Ελληνα αστροφυσικού Διονύση Σιμόπουλου, επίτιμου διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, φανερώνει τη στόφα ενός επιστήμονα που παραμένει σοφός και νηφάλιος ακόμα κι αν διακρίνει το αναπόφευκτο τέλος. Ο θάνατός του επήλθε μετά από τρία χρόνια που πάλευε με αξιοπρέπεια με τον καρκίνο στο πάγκρεας. Ηταν 79 ετών και μέχρι εδώ δεν έχασε στιγμή τη δημιουργικότητά του, την επιστημονική του συγκρότηση και ψυχραιμία, την ικανότητά του να βλέπει τη συνολική εικόνα. 

Κατόρθωσε στα δεκάδες βιβλία του να εκλαϊκεύσει την επιστήμη του τόσο όσο χρειαζόταν ώστε όσα ήθελε να πει να γίνονται εύληπτα και κατανοητά, με αναφορές και παραδείγματα όπου χρειαζόταν στον λαϊκό πολιτισμό, την παράδοση, τη μυθολογία ή την ποπ κουλτούρα, χωρίς νοηματικές εκπτώσεις. Ειδική μνεία χρειάζεται συνεπώς και ο εκπαιδευτικός του ρόλος, κληροδοτημένος στα περιεχόμενα των βιβλίων του, αλλά και στις συνεντεύξεις του όπου δεχόταν να απαντήσει και στις φαινομενικά πιο «ακραίες» ερωτήσεις… επιστημονικής φαντασίας. Αυτό και η αφοπλιστική του ειλικρίνεια ήταν αναμφισβήτητα μέρος της γοητείας ενός αστροφυσικού που ενσάρκωσε το «ελληνικό όνειρο». 

Γεννήθηκε στα Γιάννενα τον Μάρτιο του 1943 αλλά μεγάλωσε στην Πάτρα. Μετά έφυγε για τις ΗΠΑ προκειμένου να σπουδάσει Πολιτική Επικοινωνία στο Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνα. «Ταξίδεψα με υπερωκεάνιο από την Πάτρα και με 150 δολάρια στην τσέπη» διηγιόταν σε συνέντευξή του στη Lifo για τις τεράστιες δυσκολίες και τη φτώχεια των φοιτητικών του χρόνων. «Οταν έφτασα στη Νέα Υόρκη χρειάστηκα 46 ώρες με λεωφορείο για να πάω στη Λουιζιάνα, όπου βρισκόταν το Πανεπιστήμιο. Εμεινα εκεί 11 χρόνια κι έγινα διευθυντής σε ένα από τα μεγαλύτερα Πλανητάρια της Αμερικής…», το Κέντρο Τεχνών και Επιστημών της Λουιζιάνα, όπου εργάστηκε ως διευθυντής του Πλανηταρίου καθώς και ως ειδικός σύμβουλος Επιστημονικής Εκπαίδευσης. 

Από τον Οκτώβριο του 1972 ύστερα από πρόσκληση του Ιδρύματος Ευγενίδου και έως το 2014 θήτευσε ως διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου. Χρημάτισε πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Αστρονομική Εκπαίδευση, μέλος του Δ.Σ. της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων (1978-2008), γ.γ. της Ενωσης Ευρωπαϊκών και Μεσογειακών Πλανηταρίων, εταίρος της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας της Αγγλίας και της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων και τακτικό μέλος πολλών άλλων διεθνών επιστημονικών οργανώσεων. 

Το 1996 έλαβε την ανώτατη τιμητική διάκριση (IPS Service Award) της Διεθνούς Εταιρείας Πλανηταρίων για τη συνεισφορά του στη διεθνή αστρονομική εκπαίδευση, ενώ το 2006 τιμήθηκε με τον «Ακαδημαϊκό Φοίνικα» του υπουργείου Παιδείας της Γαλλίας. 

Τον Δεκέμβριο του 2015 η Ακαδημία Αθηνών τον βράβευσε «για τη συνολική του προσφορά στην εκλαΐκευση και τη διάδοση της αστρονομίας και την πρότυπη λειτουργία του Ευγενιδείου Πλανηταρίου». 

Ναταλί Χατζηαντωνίου

ΠΗΓΗΕΦΣΥΝ