Με τον πόλεμο να μαίνεται στην Ουκρανία και τις κυρώσεις της Δύσης προς τη Μόσχα να ακολουθούνται από ρωσικά αντίποινα –με αιχμή του δόρατος τον τομέα της ενέργειας–, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στρέφονται ξανά στην καύση του άνθρακα για να περιορίσουν την εξάρτησή τους από το ρωσικό φυσικό αέριο. Αυτό βεβαίως αποτελεί ένα τεράστιο ενεργειακό πισωγύρισμα για την Ε.Ε. που είχε δρομολογήσει την «απελευθέρωσή» της από τα ορυκτά καύσιμα και την επένδυσή της σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Σήμερα, η Ολλανδία ανακοίνωσε την άρση των περιορισμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα ώστε να αντισταθμίσει μια πτώση των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Σημειώνεται ότι ο ρωσικός κολοσσός φυσικού αερίου Gazprom ανακοίνωσε τον Μάιο την αναστολή των παραδόσεων στον ολλανδικό προμηθευτή GasTerra, που ανήκει εν μέρει στο ολλανδικό κράτος, αφότου η εταιρεία αρνήθηκε να πληρώσει σε ρούβλια.
«Το υπουργικό συμβούλιο αποφάσισε την άμεση άρση των περιορισμών παραγωγής για τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα από το 2022 έως το 2024», ανακοίνωσε ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Ρομπ Γέτεν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου. «Αυτό σημαίνει ότι οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα μπορούν εκ νέου να λειτουργήσουν με πλήρη παραγωγική ικανότητα αντί του μέγιστου ορίου 35%», πρόσθεσε.
«Πρέπει να υπογραμμίσω ότι υπάρχει οξεία έλλειψη φυσικού αερίου επί του παρόντος», στην Ολλανδία, τόνισε ο Γέτεν. «Ωστόσο, περισσότερες χώρες είναι τώρα υπό πίεση (από τη Ρωσία)», εξήγησε. «Αυτό μας ανησυχεί. Λόγω των ανησυχιών αυτών, ανακοινώνω σήμερα μια κρίση φυσικού αερίου του επιπέδου 1: έγκαιρη προειδοποίηση», πρόσθεσε.
Παρότι το υψηλότερο επίπεδο είναι το επίπεδο 3, διευκρίνισε, «επί του παρόντος ο κίνδυνος να μην κάνουμε τίποτα είναι πολύ μεγάλος». Ο Ολλανδός υπουργός δήλωσε επίσης ότι η χώρα του είχε «προετοιμάσει αυτή την απόφαση με τους Ευρωπαίους συναδέλφους του τις τελευταίες ημέρες».
Οι ολλανδικοί σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα δεν μπορούσαν από τον Ιανουάριο να λειτουργούν σε επίπεδο άνω του 35% της μέγιστης ικανότητάς τους ώστε να μειώσουν τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα.
Η γερμανική «απεξάρτηση»
Η ολλανδική απόφαση λαμβάνεται την επομένη της απόφασης της Γερμανίας να καταφύγει περισσότερο στον άνθρακα για να αντισταθμίσει τις μειώσεις των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου. Υπενθυμίζεται ότι η εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό αέριο είναι μεγάλη, με το Βερολίνο να κλονίζεται από τις επανειλημμένες μειώσεις στη ροή αερίου από τη Gazprom. Σημειώνεται ότι πρόσφατα (στις 16 Ιουνίου) οι ροές αερίου μέσω του βασικού αγωγού Nord Stream 1 μειώθηκαν στο 40% της συνηθισμένης ποσότητας.
Το γερμανικό σχέδιο «απεξάρτησης» από το ρωσικό αέριο περιλαμβάνει μια σειρά μέτρων με στόχο τη μείωση της ζήτησης αερίου από τη βιομηχανία, της αύξησης της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια, καθώς και την παροχή δανείων προς τους εμπόρους αερίου. Σε κάθε περίπτωση, η Γερμανία σκοπεύει να καίει περισσότερο άνθρακα τους επόμενους μήνες, με την κυβέρνηση συνασπισμού να εγκαταλείπει ουσιαστικά τις δεσμεύσεις της για τέλος της χρήσης άνθρακα έως το 2030.
Αυστρία, Δανία και Ολλανδία
Η κυβέρνηση της Αυστρίας συμφώνησε με την εταιρεία κοινής ωφελείας Verbund την Κυριακή να μετατρέψει μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με αέριο, σε άνθρακα, στην περίπτωση που η χώρα αντιμετωπίσει ενεργειακή κρίση. Σημειώνεται ότι σήμερα η Αυστρία αναμενόταν να λάβει τη μισή ποσότητα φυσικού αερίου από τη συνηθισμένη, για δεύτερη μέρα.
Η Δανία έχει επίσης κάνει το πρώτο βήμα προς ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης για φυσικό αέριο, λόγω της αβεβαιότητας του ρωσικού εφοδιασμού.
Η πετρελαϊκή εταιρεία Eni της Ιταλίας ανακοίνωσε ότι ενημερώθηκε από τη ρωσική Gazprom πως θα αναλάβει μόνο μέρος του αιτήματός της για προμήθειες φυσικού αερίου. Η αρμόδια επιτροπή της Ιταλίας για το φυσικό αέριο αναμένεται να συνεδριάσει την Τρίτη, με τη Ρώμη να δηλώνει ότι ενδέχεται να κηρύξει κατάσταση συναγερμού για το φυσικό αέριο αυτή την εβδομάδα, εάν η Ρωσία συνεχίσει να ψαλιδίζει τις προμήθειες. Η κίνηση αυτή θα πυροδοτήσει μέτρα για τη μείωση της κατανάλωσης, συμπεριλαμβανομένου του περιορισμού του φυσικού αερίου για επιλεγμένους βιομηχανικούς χρήστες, της αύξησης της παραγωγής σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής άνθρακα και της ζήτησης για περισσότερες εισαγωγές φυσικού αερίου από άλλους προμηθευτές στο πλαίσιο των υφιστάμενων συμβάσεων.
Η Eni και η γερμανική εταιρεία κοινής ωφελείας Uniper είναι μεταξύ των ευρωπαϊκών εταιρειών που δήλωσαν ότι λαμβάνουν λιγότερους από τους συνηθισμένους όγκους ρωσικού φυσικού αερίου, αν και τα αποθέματα φυσικού αερίου της Ευρώπης εξακολουθούν να γεμίζουν –πλέον με πιο αργό ρυθμό. Τα αποθέματα ήταν περίπου στο 54% σήμερα, έναντι στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για 80% έως τον Οκτώβριο και 90% έως τον Νοέμβριο.
